Begin februari verdedigde Kristel Weerdesteijn haar proefschrift Work-related functioning among long-term sick-listed workers with persistent subjective health complaints. Zij gebruikt de omschrijving ‘aanhoudende lichamelijke klachten’ (ALK) in haar onderzoek omdat ze deze neutraler acht dan somatisch onverklaarde lichamelijke klachten (SOLK).

Verzekeringsartsen en bedrijfsartsen wegen anders

Weerdesteijn onderzocht onder meer of bedrijfs- en verzekeringsartsen de ziektelast en belemmeringen van patiënten met aanhoudende lichamelijke klachten op dezelfde manier beoordelen. Hierbij bleek dat artsen redelijk op één lijn zitten.

Een opvallende bevinding was wel dat verzekeringsartsen bij dezelfde video-casus minder vaak tot het oordeel ‘volledige arbeidsongeschiktheid’ komen dan bedrijfsartsen. Ook viel op dat verzekeringsartsen psychische klachten, privéproblematiek en een verminderd werkvermogen minder zwaar meewegen dan bedrijfsartsen doen.

Verschillen in taken en perspectieven

Ook in de dagelijkse praktijk merken we dat de verzekeringsarts het lang niet altijd eens is met de bedrijfsarts. Dat geldt voor ALK, maar ook als het om andere gezondheidsproblematiek gaat. Frank Moret, een van mijn collega’s bij de SGBO, verklaart dat vanuit verschillen in taken en beschikbare informatie. Hij gebruikt in zijn uitleg de begrippen performance en capacity, die ik erg verhelderend vind.

De bedrijfsarts ziet langverzuimers met enige regelmaat op het spreekuur en herkent wat er speelt wanneer het niet goed lukt om het werk weer op te pakken. Denk aan problemen thuis of de verhoudingen op het werk. De bedrijfsarts let zo in bredere zin op wat de performance van de werkende beïnvloedt en neemt contextfactoren serieus. De verzekeringsarts moet het doorgaans doen met een eenmalig contact plus de informatie van behandelaars en de bedrijfsarts. Mede door het wettelijk kader, gestoeld op het biomedisch model, is het perspectief enger. Het gaat vooral om de capacity. Wat kan theoretisch gesproken nog van de klant worden verwacht, ongeacht of dat in de praktijk wordt waargemaakt?

Ook Weerdesteijn verklaart haar bevindingen uit verschillen in rollen, taken en perspectieven. Ze signaleert dat de rol van de Nederlandse bedrijfsarts in veel opzichten lijkt op die van de huisarts elders. Vrijwel overal moet de general practioner verzuim legitimeren via een ‘fit note’. Uit onderzoek is bekend dat huisartsen dit niet graag doen omdat verzuimbeoordeling de arts-patiënt-relatie flink onder druk kan zetten. Weerdesteijn, zelf verzekeringsarts, herkent dat er ook voor de bedrijfsarts belangenverstrengeling kan ontstaan. Te veel accent op het beoordelen van verzuim kan de begeleiding bij re-integratie bemoeilijken.

Leer elkaars perspectief kennen

Het is van belang dat we in de opleidingen tot bedrijfsarts en verzekeringsarts aandacht besteden aan de verschillen in rol en manier van werken van beide disciplines en de gevolgen daarvan voor onze weging van iemands belastbaarheid. Kennis van elkaar perspectief vergroot het begrip over en weer en vereenvoudigt de communicatie. Dat hier nog een wereld te winnen valt blijkt wel uit de zeepkist van Wessel de With in het laatste nummer van TBV.

Houd rekening met zowel performance als capacity

Maar we moeten verder komen dan wederzijds begrip! Zowel kennis van de performance als van de capacity is immers relevant om tot een goede oplossing te komen. Zit er veel ruimte tussen ‘doen’ en ‘kunnen’ dan zijn er in principe mogelijkheden om de performance te verbeteren. Een goed gesprek tussen bedrijfsarts en verzekeringsarts in het kader van een eerstejaarsevaluatie kan ertoe bijdragen dat de mogelijkheden en praktische hindernissen duidelijker gesignaleerd worden.

De With werkt mooi uit wat hiervan de voordelen kunnen zijn in de verzuimbegeleiding tijdens het tweede ziektejaar. Ik verwijs daarom graag naar zijn zeepkist.

Joost van der Gulden is bedrijfsarts en waarnemend hoofdredacteur van TBV
Contact: joost.vandergulden@radboudumc.nl