Het RIVM heeft de coronavariant omikron aangetroffen in twee testmonsters die al eerder in november in Nederland waren afgenomen. Het gaat om monsters die zijn afgenomen bij de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) op 19 en 23 november 2021. Saltro, het lab dat de testen uitvoerde, heeft de monsters naar het RIVM gestuurd.
De monsters gaven in een speciale PCR (polymerase chain reaction)-test een afwijking aan in het zogenoemde spike-eiwit. Daardoor ontstond het vermoeden dat het om de omikronvariant ging. De monsters zijn naar het RIVM gestuurd om dit te bevestigen. Op 29 november bleek het bij twee monsters inderdaad om de omikronvariant te gaan. Het is nog niet duidelijk of de betreffende mensen ook in zuidelijk Afrika zijn geweest. Het RIVM heeft de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en waar de monsters zijn afgenomen geïnformeerd. De GGD’en informeren de betreffende mensen en starten met bron- en contactonderzoek.
Op 26 november werden 624 mensen die terugkwamen uit Zuid-Afrika op Schiphol getest op het coronavirus. Daarvan kregen 61 passagiers een positieve testuitslag. In totaal werd bij 14 van hen de omikronvariant vastgesteld. Bij het laboratoriumonderzoek werden verschillende soorten virusstammen van de omikronvariant gevonden. Dit betekent dat de mensen zeer waarschijnlijk los van elkaar, door een andere bron en op een andere plek, besmet zijn geraakt.
Verspreiding volgen in Nederland
De komende tijd vinden er verschillende onderzoeken plaats naar de verspreiding van de omikronvariant in Nederland. Zo worden de monsters van positief geteste mensen die terugkeren uit zuidelijk Afrika verder onderzocht bij diverse laboratoria in Nederland. Ook gaat het RIVM met terugwerkende kracht meer monsters onderzoeken van laboratoria die de speciale PCR-test routinematig uitvoeren en die de afwijking in het eiwit aantoonden. Tot slot monitort het RIVM samen met 31 Nederlandse laboratoria het voorkomen van varianten van het coronavirus via de Nationale Kiemsurveillance.
Internationaal informatie uitwisselen
Internationaal wordt de verspreiding van de omikronvariant nauwlettend in de gaten gehouden. Experts willen graag zo snel mogelijk meer weten. Hoe besmettelijk en ziekmakend is de variant? En hoe goed werken de bestaande vaccins tegen deze variant? Daarover zijn dagelijks contacten met experts van over de hele wereld. Zo zijn experts van het RIVM vertegenwoordigd in wekelijkse overleggen van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO (World Health Organization)) en het ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) (het Europese RIVM) en is er een speciaal Europees netwerk waarbij signalen over het coronavirus en varianten dagelijks wordt uitgewisseld.
Update
De referentie laboratoria bij het RIVM en het Erasmus MC (Erasmus University Medical Center) werken nauw samen met diverse laboratoria en de GGD'en om meer informatie te verzamelen over de omikronvariant. Op dinsdag 7 december geeft het RIVM op de website weer een update over de situatie.