IUI (Intra-Uteriene Inseminatie)
IUI is een vruchtbaarheidsbehandeling waarbij de zaadcellen na bewerking in het laboratorium direct in de baarmoeder worden ingebracht. IUI is een vorm van kunstmatige inseminatie die bijvoorbeeld wordt toegepast wanneer de man een verminderde zaadkwaliteit heeft.
Andere vormen van kunstmatige inseminatie zijn KI en ICI:
KI (kunstmatige inseminatie): de zaadcellen worden met een klein spuitje zonder naald in de vagina gebracht. Dit heet ook wel zelfinseminatie.
ICI (intra-cervicale inseminatie): de zaadcellen worden op het vruchtbare moment van de vrouw in een speciaal cupje in de baarmoedermond (cervix) gebracht. Deze methode wordt bijna niet meer toegepast, omdat uit onderzoek blijkt dat IUI een betere slagingskans heeft dan ICI.
KID (kunstmatige inseminatie met donorzaad): de zaadcellen van een zaaddonor worden op het vruchtbare moment van de vrouw in de baarmoeder gebracht.
Wanneer IUI?
IUI (Intra-Uteriene Inseminatie) is de meest toegepaste vruchtbaarheidsbehandeling in Nederland. IUI wordt in verschillende situaties toegepast:
Als de man een verminderde zaadkwaliteit heeft.
Als een (lesbisch) stel of alleenstaande vrouw gebruik maakt van donorzaad.
Bij een onbegrepen vruchtbaarheidsstoornis: er zijn dan bij vruchtbaarheidsonderzoeken geen afwijkingen gevonden. Is de kans om op een natuurlijke manier zwanger te worden kleiner dan de kans om zwanger te worden met IUI, dan kan IUI worden toegepast.
Als er antistoffen tegen sperma in het baarmoederhalsslijm (cervixslijm) van de vrouw zijn gevonden.
Als het zaad van de man is ingevroren vanwege onvruchtbaarheid door een ziekte of bestraling.
Als er seksuele problemen zijn die het onmogelijk maken om op een natuurlijke zwanger te worden.
Hoe gaat IUI precies?
De kans om zwanger te worden is het grootst wanneer de zaadcellen rond de eisprong worden ingebracht. Met ovulatietesten kan het juiste moment voor de inseminatie worden bepaald. De dag van of de dag na een positieve ovulatietest is de beste dag om een inseminatie te doen. De eisprong kan ook worden opgewekt met behulp van een hormooninjectie. Zo kan het precieze moment van de eisprong worden bepaald.
IUI met hormonen
Bij een onbegrepen vruchtbaarheidsstoornis wordt de IUI behandeling gecombineerd met hormoonstimulatie, om in plaats van één, twee of drie eicellen tegelijk te laten uitrijpen. Dit gebeurt met onderhuidse injecties (gonadotrofinen oftewel FSH) of tabletten (clomifeencitraat). Het injecteren kun je zelf leren.
Lees ook: 8 tips om (zelf) de kwaliteit van sperma te verbeteren
Op de dag van de eisprong masturbeert de man en vangt zijn zaad op. Het sperma wordt eerst in het laboratorium bewerkt: de goed beweeglijke zaadcellen worden gescheiden van de niet beweeglijke zaadcellen. Deze zaadcellen worden met een dun slangetje via de baarmoederhals in de baarmoeder gebracht. De zaadcellen zijn dan al halverwege en moeten daarna op eigen kracht de eileider bereiken, om daar een eicel te bevruchten. Een inseminatie duurt een paar minuten en het doet weinig tot geen pijn.
Seks na IUI behandeling
Na de IUI behandeling zijn geen speciale maatregelen nodig. Je kunt alle dagelijkse bezigheden hervatten. Ook vrijen kan zonder problemen. Het kan zelfs zinvol zijn om binnen twee uur na een IUI behandeling een orgasme te krijgen. Hierbij ontstaan peristaltische bewegingen in de baarmoeder die de zaadcellen helpen om makkelijker bij de eicel te komen. Dit vergroot de kans op een succesvolle bevruchting.
KIE en KID
KIE en KID zijn twee andere vormen van kunstmatige inseminatie, die veel op IUI lijken. KIE (Kunstmatige Inseminatie met sperma van de Eigen partner) is de minst ingrijpende methode van de drie. Hierbij wordt het sperma hoog in de vagina ingebracht, bij de baarmoedermond. Deze behandeling heet ook wel zelfinseminatie en wordt vaak gedaan wanneer er geen seks mogelijk is vanwege vaginisme of erectieproblemen. Meestal doen stellen de zelfinseminatie gewoon thuis.
KID (Kunstmatige Inseminatie met sperma van een Donor) is een variant op KIE. Het enige verschil is dat dit gebeurt met (ingevroren) donorzaad.
Lees ook: Tips hoe je dat het beste kunt aanpakken met een zaaddonor
Slagingskans IUI-behandeling
De kans dat je zwanger wordt door IUI hangt af van de reden waarom je de behandeling toepast.
Voor IUI met zaadcellen van de partner is de kans dat je zwanger wordt rond de 10% per behandeling. Dit betekent dat meestal meerdere behandelingen nodig zijn. Na zes behandelingen is ongeveer 35% van de stellen zwanger. Als het niet lukt, is IVF vaak de volgende stap.
KIE en KID geven gemiddeld 80% kans op een zwangerschap binnen een jaar. De kansen zijn afhankelijk van de individuele situatie.
Meer lezen: Hoe werkt een IVF-behandeling precies?
Wordt een IUI behandeling vergoed?
De eerste zes IUI-pogingen worden vergoed vanuit de basisverzekering. Je mag alleen niet ouder zijn dan 42 jaar en je hebt een verwijzing nodig van een arts of specialist.
IUI is mogelijk als:
je als vrouw 42 jaar of jonger bent.
meerdere behandelingen vanwege het uitblijven van een eisprong geen succes hebben gehad.
je eileiders open zijn.
je te maken hebt met onverklaarbare onvruchtbaarheid.
er geen of een mild probleem is met de kwaliteit van het sperma.
je kunstmatige inseminatie via een donor wilt. Bijvoorbeeld bij stellen waarvan de man onvruchtbaar is, alleenstaande vrouwen of lesbische stellen.
Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.
Bronnen: NTVG, Freya, Medisch Centrum Kinderwens
