Oudedagsreserve: sparen met fiscaal voordeel

Bijgewerkt op 30 januari 2023
6 min  leestijd
5.328
Auteur: Roy Timmerman
foto van een man op leeftijd met kalend hoofd en een baard, gekleed met een short om zijn nek, kijkt rechts van de camera

Met de Oudedagsreserve kon je tot 1 januari 2023 fiscaal voordelig sparen voor je pensioen. Je behaalde als ondernemer belastingvoordeel op korte termijn, maar deze belasting moest je alsnog betalen wanneer deze reserves werden uitgekeerd. 

Op deze pagina geven we je de belangrijkste informatie over de Fiscale Oudedagsreserve (FOR). Direct naar een specifiek onderwerp? Klik dan op één van onderstaande links:


De Fiscale Oudedagsreserve werd in 2023 afgeschaft. In dit uitgebreide artikel geven we je nog veel meer informatie over de FOR en de mogelijke alternatieven voor je pensioenopbouw als ondernemer.


    Wat is de Fiscale Oudedagsreserve?

    Wanneer je als zelfstandig ondernemer pensioen wilt opbouwen, dan kun je hiervoor een deel van de winst reserveren. Dat gereserveerde deel heet de Fiscale Oudedagsreserve, vaak afgekort tot FOR. 

    Het is een papieren waarde, die als reservering op de balans komt te staan. Over dit bedrag hoef je niet direct belasting te betalen: je krijgt uitstel van betaling. 

    Op korte termijn levert je dat belastingvoordeel op. Hou er echter rekening mee dat je alsnog belasting over dit gereserveerde bedrag moet betalen wanneer je met pensioen gaat of wanneer je stopt met je onderneming.

    Maximale inleg FOR

    Het bedrag dat je jaarlijks opzij mag zetten, is aan een maximum gebonden. In onderstaande tabel zie je de maximale bedragen en percentages vanaf 2019:

    Jaartal Maximaal percentage van de winst maximumbedrag
    2019 9,44% € 8.999
    2020 9,44% € 9.218
    2021 9,44% € 9.395
    2022 9,44% € 9.632

    Financiering

    Sparen voor je belasting

    Heb je als ondernemer geld over of wil je tijdelijk geld aan de kant zetten? Rabobank biedt je mogelijkheden om dit tijdelijk apart te zetten, te sparen voor een doel of extra rendement te behalen.

    Dit zijn de opties

    Wat zijn de voorwaarden van de Fiscale Oudedagsreserve?

    • Om aanspraak te kunnen maken op de FOR, moet je voldoen aan het urencriterium te voldoen. Dit betekent dat je minimaal 1.225 uur per jaar in je onderneming investeert.
    • Je moet ondernemer voor de inkomstenbelasting zijn. Alleen ondernemers met een eenmanszaak, vof of maatschap komen daarom in aanmerking voor de FOR. Ondernemers met een bv kunnen geen gebruik van deze regeling maken.
    • Je hebt aan het begin van het desbetreffende belastingjaar de AOW-leeftijd nog niet bereikt.

    Wat zijn de voordelen en de nadelen van de FOR?

    • Een voordeel op de korte termijn is dat je het belastingvoordeel direct kunt gebruiken voor lopende zaken in je bedrijf. Ondernemers gebruiken de belastingmeevaller bijvoorbeeld voor het doen van investeringen
    • Een voordeel op de lange termijn is dat de FOR het mogelijk maakt om te investeren in lijfrente of banksparen als onderdeel van je pensioen. Dit was het primaire doel waarvoor de regeling in het leven werd geroepen.
    • Een nadeel van de FOR: Als je niet direct iets concreets met de FOR doet, bouw je in feite een steeds grotere belastingschuld op. Je stelt namelijk ieder jaar een extra deel van de belastingbetaling uit. Uiteindelijk moet je hier echter toch een keer belasting over betalen.

      Dat moment breekt aan bij het beëindigen van je onderneming of wanneer je met pensioen gaat. Dit levert weinig fiscaal voordeel op. Sterker nog: je lijdt waarschijnlijk zelfs verlies als je de bedragen uit de FOR alleen daarvoor gebruikt.

      Als dit kapitaal namelijk in één keer vrijkomt, dan wordt het volledige bedrag bij je inkomen opgeteld waardoor je in dat boekjaar waarschijnlijk in een hoger belastingtarief valt.

    Slim gebruik van de FOR als pensioen: lijfrente of banksparen

    Veel zzp'ers gebruiken de opbrengst van de FOR als middel om te sparen voor hun oudedagsvoorziening. Als je hiervoor kiest, dan is het verstandig om tussentijds je FOR om te zetten in een lijfrente of banksparen. Dit biedt namelijk een interessant fiscaal voordeel.
     

    Als je de FOR (deels) laat vrijkomen, moet je dit bedrag normaal gesproken bij je inkomen optellen en er de uitgestelde belasting over betalen. Dat hoeft niet als je dit bedrag omzet en gebruikt als inleg voor banksparen of lijfrente. Banksparen en lijfrentes zijn namelijk fiscaal aftrekbaar

    Hoe werkt dit in de praktijk?

    Je streept hierbij de twee posten ('vrijkomen FOR' enerzijds, en 'te storten geld voor lijfrente/banksparen' anderzijds) tegen elkaar weg. Een bijkomend voordeel bij deze aanpak, is dat je geen belasting over het rendement van de lijfrenteregeling hoeft te betalen.

    Wanneer je met pensioen gaat, dan laat je de lijfrente periodiek uitbetalen. Op dat moment ga je ook de uitgestelde belasting over dit bedrag betalen. Je spreidt dus de uitgestelde belasting en na je pensioen val je waarschijnlijk ook nog eens in een lager belastingtarief.

    Aanvullende voorwaarden Fiscale Oudedagsreserve

    De FOR is fiscaal gezien best ingewikkeld. Er zijn behoorlijk wat aanvullende regels waar je aan moet voldoen. Een paar extra regels zijn bijvoorbeeld:

    • Pensioenpremies verlagen het maximum van de FOR. Zelfstandigen die deelnemen aan een pensioenregeling door middel van premieafdracht aan een pensioenfonds, moeten dus eerst de pensioenpremie aftrekken van het totaalbedrag dat door middel van de FOR is opgebouwd. 
    • Het ondernemersvermogen mag niet lager zijn dan het bedrag dat door middel van de FOR is opgebouwd.

    zakelijke rekening afbeelding

    Zakelijke rekening nodig?

    Open je rekening online of in de app al in 5 minuten

    1e halfjaar € 0,00

    Veelgestelde vragen over de Fiscale Oudedagsreserve:

    • Wie gebruiken de Fiscale Oudedagsreserve?
      Vooral zzp'ers gebruiken deze regeling om hun oudedagsvoorziening veilig te stellen. De meeste ondernemers bouwen namelijk niet automatisch een pensioen op. Op deze manier kun je toch fiscaal aantrekkelijk sparen voor je pensioen.
    • Wat is de Fiscale Oudedagsreserve (FOR)?
      De Fiscale Oudedagsreserve (FOR) is een regeling waarmee ondernemers een deel van de winst kunnen reserveren voor hun pensioen. Dit gereserveerde bedrag zet je om in bijvoorbeeld lijfrente of banksparen en laat je na je pensioen uitkeren. Pas op dat moment betaal je belasting over het bedrag.
    • Wat was de reden voor afschaffing van de FOR 2023?
      In 2023 kwam er een eind aan de Fiscale oudedagsreserve (FOR). Met het afschaffen wilde de overheid voorkomen dat ondernemers hun oudedagsreserve gebruiken om belastinguitstel te krijgen. Het kabinet maakte als alternatief het storten van een lijfrente aantrekkelijker voor ondernemers.
    • Hoe hoog was het maximaal via de FOR te sparen bedrag?
      Het bedrag dat je jaarlijks opzij mocht zetten voor de Fiscale Oudedagsreserve (FOR), is door de Belastingdienst aan een maximum gebonden. Je kunt niet onbeperkt geld reserveren voor de Fiscale Oudedagsreserve. Voor 2022 bedroeg het bedrag 9,44 % van de winst, met een maximum van 9.632 euro.
    •  

    Meer over financieren en investeren

    Meer over financieren en investeren
    Ondernemingsplan

    Gratis ondernemingsplan voorbeelden!

    Kun je wel wat hulp gebruiken bij het maken van je ondernemingsplan? Download gratis de voorbeeld ondernemingsplannen, ieder gericht op een bepaalde branche. Zo ga jij sterker van start!

    Sluiten