Behandelfase Eerste Kamer: implementatietraject gestart.

nationaal

Op 9 mei 2017 besprak de commissie voor Veiligheid en Justitie het verslag van een schriftelijk overleg (34.637, C) met de Europese Commissie in het kader van een politieke dialoog over de ontwerprichtlijn, als ook het verslag van een schriftelijk overleg met de minister van Veiligheid en Justitie (34.637, B) over de ontwerprichtlijn en besloot beiden voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

Op 26 maart 2019 nam het Europees Parlement tijdens de plenaire vergadering een wetgevingsresolutie over het voorstel aan.

volledige titel

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt

document Europese Commissie

COM(2016)593, d.d. 14 september 2016

rechtsgrondslag

Artikel 114 VWEU

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Op 17 mei 2019 is de Richtlijn 2019/790 van 17 april 2019 het Europees Parlement en de Raad inzake auteursrechten en naburige rechten in de digitale eengemaakte markt en tot wijziging van Richtlijnen 96/9/EG en 2001/29/EG, gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie (L130/92). Lidstaten dienen uiterlijk op 7 juni 2021 aan deze richtlijn te voldoen. De richtlijn is op 18 februari 2021 geïmplementeerd.

Bron: Stand van zaken implementatie richtlijnen eerste kwartaal 2021

Op 9 mei 2017 besprak de commissie voor Veiligheid en Justitie het verslag van een schriftelijk overleg (34.637, C) met de Europese Commissie in het kader van een politieke dialoog over de ontwerprichtlijn, als ook het verslag van een schriftelijk overleg met de minister van Veiligheid en Justitie (34.637, B) over de ontwerprichtlijn en besloot beiden voor kennisgeving aan te nemen.

Op 11 april 2017 besloot de commissie voor Veiligheid en Justitie de reactie van de Europese Commissie af te wachten alvorens het verslag van het schriftelijk overleg met de minister van Veiligheid en Justitie te bespreken. De Europese Commissie heeft op 28 april 2017 gereageerd.

Op 6 december 2016 leverden de fracties van de SP en VVD inbreng voor schriftelijk overleg met de Europese Commissie en de regering. De brieven aan de Europese Commissie en de minister van Veiligheid en Justitie zijn op 20 december 2016 verstuurd. De minister van Veiligheid en Justitie heeft op 29 maart 2017 gereageerd.

Op 8 november 2016 besprak de commissie voor Veiligheid en Justitie de voorstellen inzake nieuwe EU-regels voor auteursrechten en de bijbehorende BNC-fiches van de regering en besloot in schriftelijk overleg te treden met de regering. De inbrengdatum werd gezet op 29 november 2016. Op 29 november 2016 werd de inbrengdatum aangehouden tot 6 december 2016.

Op 4 oktober 2016 besloot de commissie voor Veiligheid en Justitie de voorstellen inzake nieuwe EU-regels voor auteursrechten in behandeling te nemen teneinde schriftelijk overleg te voeren en ze te agenderen nadat de Kamer de BNC-fiches over de voorstellen heeft ontvangen. De BNC-fiches van de regering zijn op 4 november 2016 ontvangen.

Op 7 december 2016 besprak de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie de JBZ-Raad van 8 en 9 december 2016 in een algemeen overleg met de minister van Veiligheid en Justitie, waarbij o.a. vragen zijn gesteld over het BNC-fiche voor de ontwerprichtlijn.

Op 12 oktober 2016 besprak de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie de JBZ-Raad van 13 en 14 oktober 2016 in een algemeen overleg met de minister van Veiligheid en Justitie, waarbij o.a. vragen zijn gesteld over het BNC-fiche voor de ontwerprichtlijn.

Op 4 november 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken het BNC-fiche naar de Eerste Kamer. Uit het fiche blijkt onder andere dat Nederland in het algemeen de voorstellen van de Commissie om het auteursrecht te hervormen een stap in de goede richting vindt.

De subsidiariteit wordt door het kabinet deels positief en deels negatief beoordeeld. Uitzonderingen en beperkingen op het auteursrecht zijn geharmoniseerd op Europees niveau. Lidstaten hebben beperkt de mogelijkheid om de regelgeving te wijzigen of aan te passen. Probleem is dat de invulling van deze uitzonderingen en beperkingen tot op zekere hoogte nationaal is, waardoor in de praktijk bij grensoverschrijdend gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal, rechtsonzekerheid kan optreden. Het doel van het richtlijnvoorstel is om de implementatieverschillen tussen de lidstaten te verminderen. Nationale regelgeving kan niet worden gebruikt om belemmeringen voor het grensoverschrijdend gebruik van auteursrechtelijk beschermend materiaal door onderzoek, erfgoed- en onderwijsinstellingen te bewerkstelligen. Hiervoor is interventie op Europees niveau noodzakelijk.

De proportionaliteit is tevens deels positief en deels negatief. Nederland beoordeelt de proportionaliteit ten aanzien van de voorgestelde harmonisatie van bepaalde uitzonderingen en beperkingen over het algemeen genomen als positief. Hetzelfde geldt ten aanzien van de ECL-regeling voor werken die niet meer in de handel verkrijgbaar zijn. De onderwijs-uitzondering mag wat Nederland betreft zelfs maximaal worden geharmoniseerd. Het voorstel introduceert enkele verplichtingen voor diensten van de informatiemaatschappij. Deze verplichtingen, zoals die welke voortvloeien uit het nieuw te introduceren uitgeefrecht, hebben als doel om de onderhandelingspositie van persuitgevers te versterken. Het voorstel is beperkt tot uitgevers van perspublicaties en digitaal gebruik en heeft geen terugwerkende kracht. Nederland staat kritisch tegenover dit onderdeel van het voorstel. Nederland betwijfelt of de onderhandelingspositie van persuitgevers daadwerkelijk wordt versterkt. Daarom wordt de proportionaliteit hier negatief beoordeeld. Zie het BNC-fiche voor de volledige beoordeling van de Nederlandse regering.

Dit voorstel van de Europese Commissie betreft een richtlijn inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt. De ontwikkeling van digitale technologieën heeft geleid tot veranderingen in de manier waarop werken en ander beschermd materiaal ontstaan en geproduceerd worden, en in de verspreiding en exploitatie ervan. In de digitale omgeving is het gebruik van diensten ook steeds meer grensoverschrijdend geworden en worden aan de consument nieuwe mogelijkheden geboden om toegang te krijgen tot auteursrechtelijk beschermde inhoud. Gelet op deze ontwikkelingen worden maatregelen voorgesteld voor modernisering van de EU-regelgeving over auteursrecht. Deze richtlijn is daar een van.

Een van de doelen van de richtlijn is de uitzonderingen en beperkingen op auteursrechten en naburige rechten op het gebied van onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en cultureel erfgoed wettelijk te waarborgen, gelet op voornoemde ontwikkelingen. Voorts wordt met de richtlijn een mechanisme ingevoerd om het voor instellingen voor cultureel erfgoed eenvoudiger te maken licenties toe te staan voor de verspreiding van werken die niet meer in de handel zijn, en voorziet het voorstel in maatregelen om licenties te verlenen en het vereffenen van de rechten daarvoor te vergemakkelijken ten aanzien van audiovisuele werken op video-on-demandplatforms.

Ten slotte bevat de richtlijn enkele maatregelen inzake de distributie van en de toegang tot auteursrechtelijk beschermde inhoud op internet. Rechthebbenden ondervinden moeilijkheden wanneer zij hun rechten in licentie willen geven en vergoed willen worden voor de onlinedistributie van hun werken. Er moet dan ook worden gegarandeerd dat auteurs en rechthebbenden een billijk aandeel krijgen van de waarde die door het gebruik van hun werken en ander beschermd materiaal wordt gegenereerd.

In de kwartaalrapportage JBZ-dossiers 2e kwartaal 2020 (bijlage bij 32.317, LG) geeft de regering aan dat op 15 april 2019 de Landbouw en Visserij Raad heeft ingestemd met het politiek akkoord en de richtlijn op 17 mei 2019 in het publicatieblad is gepubliceerd. Daarnaast geeft de regering in de kwartaalrapportage aan dat Nederland tegen het akkoord in de triloog heeft gestemd vanwege het persuitgeversrecht en de filterverplichting voor platforms.

Op 24 oktober 2017 vond tijdens de vergadering van de Transportraad een beleidsdebat plaats over de implementatie van de Digitale Interne Markt.

Tijdens de Concurrentieraad van 29-30 mei 2017 presenteerde de Europese Commissie haar beoordeling van de implementatie van de Digitale Interne Markt. De ministers wisselden hun standpunten uit.

Tijdens de Concurrentieraad van 28-29 november 2016 informeerde de Europese Commissie de ministers over dit voorstel.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 26 maart 2019 nam het Europees Parlement tijdens de plenaire vergadering een wetgevingsresolutie over het voorstel aan.

Op 12 september 2018 werd een resolutie aangenomen in een plenaire vergadering van het Europees Parlement inzake een aantal wijzigingen aan het standpunt in eerste lezing over de ontwerprichtlijn. Het dossier werd vervolgens terugverwezen naar de commissie voor Juridische Zaken (JURI) die verantwoordelijk is voor de institutionele onderhandelingen.

Op 2 juli 2018 publiceerde het Europees Parlement een briefing over de stand van zaken met betrekking tot de behandeling van de ontwerprichtlijn.

Op 29 juni 2018 nam de commissie voor Juridische Zaken (JURI) een verslag met amendementen aan over de ontwerprichtlijn. Het besluit om interinstitutionele onderhandelingen te starten werd op 5 juli 2018 geweigerd in een plenaire vergadering van het Europees Parlement en het dossier werd aangehouden tot een volgende vergadering.

Op 22 november 2017 bracht de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) een advies uit met betrekking tot de ontwerprichtlijn.

Op 4 september 2017 bracht de commissie voor Cultuur en Onderwijs (CULT) een advies uit met betrekking tot de ontwerprichtlijn.

Op 1 augustus 2017 bracht de commissie voor Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE) een advies uit met betrekking tot de ontwerprichtlijn.

Op 14 juni 2017 bracht de commissie voor de Interne Markt en Consumentenbescherming (IMCO) een advies uit met betrekking tot de ontwerprichtlijn.

Op 8 maart 2017 bracht de commissie voor Juridische Zaken (JURI) een ontwerpverslag uit met betrekking tot de ontwerprichtlijn.

Op 1 november 2016 publiceerde het Europees Parlement een briefing over de stand van zaken met betrekking tot de behandeling van de ontwerprichtlijn.

De ontwerprichtlijn wordt behandeld door de commissie voor Juridische Zaken (JURI) van het Europees Parlement. Daarnaast zijn de commissie voor Internationale Handel (INTA), de commissie voor Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE), de commissie voor de Interne Markt en Consumentenbescherming (IMCO), de commissie voor Cultuur en Onderwijs (CULT) en de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) ingesteld als adviescommissie.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 3 mei 2017 nam de Kamer van Afgevaardigden van Roemenië een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

Op 24 april 2017 nam het Parlement van Denemarken een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

Op 16 december 2016 nam de Bondsraad van Duitsland een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

De deadline voor het indienen van subsidiariteitsbezwaren verstreek op 30 november 2016.

Op 11 november 2016 nam het Parlement van Portugal een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

Op 1 november 2016 nam de Senaat van Roemenië een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

Op 18 oktober 2016 nam het Parlement van Frankrijk een resolutie aan waarin wordt gesteld dat het voorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel. Deze resolutie is in het kader van de politieke dialoog met de Europese instellingen gedeeld.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

Op 1 december 2016 stuurde Platform Makers, namens de Nederlandse vakbonden en beroepsorganisaties voor auteurs en artiesten, een notitie met hun opmerkingen inzake het richtlijnvoorstel naar de commissie voor Veiligheid en Justitie.