Tussen neus en lippen door werd gisterenavond duidelijk dat de gedeeltelijke lockdown zeker nog tot december duurt. De manier waarop het werd verteld tijdens het persmoment zorgde voor veel verontwaardiging bij de horeca. Volgens Bas van den Putte, hoogleraar gezondsheidscommunicatie aan de UvA, communiceert de overheid onvoldoende. 'Ik zeg weleens dat het virus beter communiceert dan het kabinet.'
Het zit hem volgens de hoogleraar vooral in de toon die premier Rutte en coronaminister De Jonge aanslaan. 'Het is belangrijk dat ze begrip tonen dat het moeilijk is voor iedereen. Dat deden ze bij de laatste persconferentie (13 oktober, red.) goed, maar daarvoor waren er ook persconferenties met een schoolmeestertoontje.'
Vingertje
Gisterenavond sloegen Rutte en De jonge een goede toon aan vindt Van den Putte. 'Het was heel reëel. Ze legden uit hoe de situatie ervoor staat. Het was een eerlijke uitleg. Niet met een vingertje en niet bestraffend. Wel was het een verrassing dat de huidige maatregelen worden verlengd. Supervervelend voor de horeca, maar het is goed dat ze het nu zeggen. Mensen moeten zo snel mogelijk weten waar ze aan toe zijn. Ook als het een vervelende boodschap is.'
Tijdens elke persconferentie wordt er gehamerd op ons gedrag. Het naleven van de basisregels. 'Heel veel mensen houden zich bijna altijd aan de regels. Stel dat nou 10% dat niet doet, dan zijn dat toch nog zo'n 1,5 miljoen mensen', aldus Van den Putte.
Om deze mensen te bereiken moeten er twee dingen gebeuren volgens de hoogleraar. 'We moeten ingaan op de motieven die mensen aanspreken die zich niet aan de regels houden en duidelijk maken dat hun gedrag bijdraagt aan het aantal besmettingen.'
'Maak het persoonlijk en zoek naar emotie'
Het ingaan op motieven kan op meerdere manieren aldus Van den Putte. 'Maak het persoonlijk en zoek naar emotie. Ik wil gewoon kerstmis kunnen vieren, naar het café kunnen gaan, mijn gewone leven terug, feest kunnen vieren, mijn baan behouden. Dat kun je allemaal terugkrijgen door je nu aan de regels te houden.'
Uit gedragsonderzoek van het RIVM blijkt dat bijna 47% van de mensen met klachten gewoon op bezoek gaat bij familie en vrienden. 'Dat vind ik echt verbijsterd. Dat kun je wel een keer overslaan, denk ik dan', zegt de hoogleraar verontwaardigd. Ook blijkt uit het onderzoek dat 80% boodschappen doet, terwijl ze klachten hebben.
'Je kan het visueel duidelijker maken, zoals je in het verleden zag bij de campagne over soa’s'
Net als de premier en de coronaminister hamert ook de hoogleraar op het naleven van de basisregels. 'Mensen zien het gevaar niet. Ze denken: ik heb geen klachten en ik kom alleen maar met mensen samen die geen klachten hebben. Ondertussen kun je wel al twee dagen besmettelijk zijn, voordat je klachten krijgt. Hierover moet veel duidelijker worden gecommuniceerd.'
Van den Putte heeft dan ook wel een idee hoe dat beter kan. 'Dit kan je visueel duidelijk maken, zoals je in het verleden zag bij de campagne over soa’s. Dan laat je zien hoe het virus van de ene op de andere persoon wordt overgedragen.'
Doelgroepen
Communicatie is dan ook de sleutel om virus af te kunnen remmen volgens de hoogleraar. 'Er moet meer worden gecommuniceerd. Dat kan op websites met banners en op de radio tijdens de reclameblokken, zodat alle doelgroepen worden bereikt.'
'Denk ook aan laaggeletterden en mensen met een niet westerse achtergrond, die de Nederlandse taal niet spreken. Die kan je bereiken via vertrouwenspersonen en moskeeën. Leg het heel simpel uit. Dat kan door het visueel te maken', sluit Van den Putte af.