Mediację definiuje się jako „zorganizowane postępowanie o dobrowolnym charakterze, bez względu na jego nazwę lub określenie, w którym przynajmniej dwie strony sporu próbują same osiągnąć porozumienie w celu rozwiązania ich sporu, korzystając z pomocy mediatora” [def. zawarta w art. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych”]. W I kwartale 2018 roku, na ogólną liczbę 3 955 164 spraw, które wpłynęły do sądów, najliczniejszą grupę stanowią sprawy cywilne: 2 368 575 spraw w sądach rejonowych, 102 869 spraw w sądach okręgowych i apelacyjnych [dane statystyczne Ministerstwa Sprawiedliwości: https://isws.ms.gov.pl/pl/baza-statystyczna/opracowania-jednoroczne/rok-2018/download,3616,0.html], co daje łącznie blisko 2,5 miliona spraw. Są to sprawy, które mogą dotyczyć każdego, w tym osób, dla których prowadzenie sporu sądowego wiąże się z dużym obciążeniem finansowym i emocjonalnym. Mediacje cywilne prowadzone przed wniesieniem sprawy do sądu pozwalają na uniknięcie tego rodzaju ryzyk, zaś zastosowanie mediacji w toku sprawy pozwala na skuteczne zakończenie nierzadko wieloletnich, złożonych i generujących wysokie koszty postępowania. Udział w postępowaniu mediacyjnym oznacza dla zainteresowanych również istotne korzyści finansowe w postaci zwrotu części opłaty oraz braku dalszych kosztów postępowania związanych z jego spornym charakterem. Mediacja powoduje nie tylko obniżenie kosztów oraz przyspieszenie postępowań sądowych, ale również możliwość realnego wpływu na wynik postępowania oraz wiele dodatkowych korzyści: takich jak naprawienie relacji między stronami. Mediacje cywilne umożliwiają również rozwiązanie, często wieloletnich, konfliktów sąsiedzkich, spornych kwestii dotyczących zaległych zobowiązań czy spłaty należności. Mediacje cywilne dotyczą szerokiego katalogu spraw: od działu spadku i podziału majątku wspólnego, przez spory sąsiedzkie, kwestie odszkodowań i naprawienia szkody czy zadośćuczynienia, wykonanie umowy i kwestie zapłaty, po ochronę dóbr osobistych czy prawa autorskie. Spektrum spraw, w których możliwym jest prowadzenie mediacji cywilnych, zwłaszcza przed wniesieniem sprawy do sądu, jest bardzo szerokie. Ustawodawca – traktując o wymogach formalnych pozwu w art. 187 § 1 k.p.c. - wskazał również, iż jego koniecznym elementem jest oświadczenie czy próba polubownego rozwiązania spornej kwestii była podejmowana. Tym samym mediacje stały się wręcz rekomendowaną ścieżką dla rozwiązania sporu. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. U. UE L z dnia 24 maja 2008 r.) państwa członkowskie zostały wezwane do stworzenia alternatywnych, pozasądowych procedur, gdyż zagwarantowanie lepszego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, stanowiące jeden z celów w ramach polityki Unii Europejskiej w zakresie ustanowienia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, powinno obejmować także dostęp do sądowych oraz pozasądowych metod rozwiązywania sporów. Dyrektywa powinna przyczynić się do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego, w szczególności jeśli chodzi o dostępność usług mediacyjnych. W wyniku prac instytucji międzynarodowych lub ponadnarodowych przyjęto międzynarodowe standardy dotyczące mediacji cywilnych, które znajdują swoje odzwierciedlenie w: Rekomendacji Komitetu Rady Ministrów Rady Europy Rec (2002) 10 z 18 września 2002 r. o mediacji w sprawach cywilnych, a także ustawie wzorcowej z 2002 r. o międzynarodowej koncyliacji handlowej przyjętej przez Komisję Międzynarodowego Prawa Handlowego ONZ. Jednym z kierunków działań Ministerstwa Sprawiedliwości, w ramach „Strategii modernizacji przestrzeni sprawiedliwości w Polsce na lata 2014-2020” jest szerokie wykorzystywanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) oraz związana z tym popularyzacja idei mediacji, prowadząca do znacznego zwiększenia zakresu wykorzystania tego narzędzia na etapie poprzedzającym postępowanie przed sądem. W tym celu prowadzone są prace legislacyjne mające na celu uproszczenie procedur mediacyjnych oraz zachęcające strony do szerszego korzystania z polubownego rozwiązywania sporów i konfliktów. Metody ADR, w tym mediacja zostały usytuowane w strukturze organizacyjnej Ministerstwa Sprawiedliwości (Wydział ds. Mediacji w ramach Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich), co spowodowało urealnienie prowadzenia skutecznych działań na rzecz upowszechniania i popularyzacji metod ADR w rozwiązywaniu sporów. Rosnąca popularność, ranga i skala mediacji (potwierdzona przytoczonymi statystykami) w rozwiązywaniu sporów cywilnych, przy jednoczesnym braku rynkowego standardu „dobrej mediacji” i „dobrego mediatora”, narzuca potrzebę wprowadzenia jednolitego w obrębie kraju standardu mediacji sądowej w sprawach cywilnych. Włączenie kwalifikacji „Prowadzenie mediacji sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych” pozwoli na ustandaryzowanie procesu nadawania kwalifikacji mediatorom i podkreśli wysoką rangę, jaką mediacje odgrywają w życiu społecznym.