Er moet een einde komen aan dierproeven. Dat vindt dierenrechtenorganisatie PETA, die samen met meer dan twintig academici en wetenschappers een brief heeft gestuurd naar de regering met daarin de oproep om Nederland koploper te maken in het uitvoeren van diervrije proeven. Want, zegt de organisatie, er zijn tegenwoordig genoeg alternatieven.
In 2016 stelde de toenmalig staatssecretaris van Economische Zaken, Martijn van Dam, een doelstelling om Nederland in 2025 wereldleider in dierproefvrije technieken te maken. Maar volgens PETA zijn er nu nog net zoveel dierproeven als zes jaar geleden. Per jaar worden daar maar liefst 450.000 dieren voor gebruikt.
Evenveel dieren worden gedood omdat ze niet geschikt blijken voor de dierproef. "Ze hebben een verkeerd profiel, geslacht, genetische eigenschap of zijn te oud. In totaal worden er dus 900.000 dieren per jaar voor dierproeven gebruikt", vertelt Janneke Hogervorst van de dierenrechtenorganisatie aan EditieNL.
Waarvoor worden dierproeven gebruikt?
Zo'n 37 procent van de dierproeven wordt gebruikt voor fundamenteel onderzoek. Dat is bijvoorbeeld onderzoek op universiteiten om te achterhalen hoe iets in het lichaam werkt. Ongeveer 28 procent van de dierproeven is nodig voor de ontwikkeling van medicijnen. Dan wordt gekeken of de medische stof veilig is en werkt.
Ook zijn er wettelijk verplichte proeven om te kijken of er geen stoffen op de markt komen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu. Dat geldt voor 27 procent van de proeven. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld chemicaliën en huishoudmiddelen.
Betrouwbare alternatieven
In Nederland wordt vooral getest op muizen, ratten, zebravissen, vogels en in sommige gevallen ook op landbouwdieren als koeien en paarden. Maar volgens Hogervorst is dit helemaal niet meer nodig.
"Er zijn tegenwoordig veel alternatieven. Bijvoorbeeld beeldvormende technieken als PET-, MRI- en CT-scans." Daarmee kan in het lichaam gekeken worden. "Ook kunnen bedrijven werken met geavanceerde computerprogramma's en namaakorganen. Of testen op mensen met patiëntgebonden onderzoek."
Bij onderzoeksinstituut Toxys wordt al gewerkt met soortgelijke technieken om medicijnen te testen. Hier komen dus geen dieren aan te pas. "We ontwikkelen laboratoriumtesten waarin we slim kunnen meten wat de schadelijke stoffen zijn in een product. In sommige gevallen zijn die ook betrouwbaarder dan de proeven op dieren", vertelt CEO Giel Hendriks. "Mensen zijn namelijk niet hetzelfde als muizen of andere dieren."
Wet- en regelgeving
Volgens Hendriks is de techniek al jaren goed genoeg om dierproeven volledig onnodig te maken. Het is nu aan de politiek om vooruitgang te boeken, meent hij. "Niemand doet graag dierproeven, maar de wet- en regelgeving is heel strikt. De politiek moet daarom kijken welke technologie geaccepteerd kan worden om de dierproeven veilig te vervangen."
