PROGRAMMA
OPENING VAARROUTE
ZE E
11 & 12 JUNI 2022
DIJ
K
KU
ST
Lauwersmeer
Sud ie
Do kku me r
Sud ie
D jip
Dokkumer Grutdjip
DOKKUM
Ald
Lunegat
nen
L
elu
mer em
dsw
Dokkumer Nieuwe Zijlen
KOM LANGS EN VERKEN HET BIJZONDERE GEBIED EN DE PRACHTIGE DORPEN IN HET NOORDOOSTEN VAN FRIESLAND
VAREN Voor je ligt de programmakrant van de opening van de vaarroute Súd Ie. In het weekend van 11 en 12 juni kun je meedoen aan allerlei activiteiten voor jong en oud.
FIETSEN
WANDELEN EN MEER
Wat dacht je van een vaartochtje met schipper over de Súd Ie of het Dokkumer Grootdiep? Of bezoek je liever een interessante expositie over vlas of juist de walsvisvaart? Of ga je met de boot of de fiets naar één van de prachtige dorpen en geniet je van de verhalen van Waddentour? Tijdens dit weekend kan het allemaal!
In deze krant lees je alles over de vrij toegankelijke activiteiten aangeboden door de ondernemers en organisaties uit deze mooie regio. Ze openen hun deuren voor jou zodat je het gebied, het landschap en de prachtige natuur beter leert kennen. De vaarroute Súd Ie is hiermee niet alleen als verbinding tussen Dokkum en het Lauwersmeer, maar wil de hele regio in de etalage zetten!
W
EG
Nieuwe Robbengat
De route is gereed voor boten tot 1,50 meter hoogte. In 2023 zijn boten met een hoogte tot 2,40 meter welkom omdat de Saatsenbrêge nog op hoogte moet worden gebracht. Toch openen we de route dit jaar om inwoners en bezoekers alvast kennis te laten maken met de regio, het aanbod en natuurlijk de vaarroute!
KIJK IN DEZE KRANT VOOR ALLE ACTIVITEITEN!
SÚD IE EEN TOTAALPROGRAMMA Het programma Súd Ie loopt al sinds 2011. Door investeringen van het Waddenfonds, Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en Gemeente Noardeast-Fryslân is niet alleen de vaarroute gerealiseerd, ook vele andere projecten zijn tot stand gekomen. Een kort overzicht: in 2017 zijn de watersportvoorzieningen in Dokkum sterk verbeterd. Denk hierbij aan nieuwe sanitaire gebouwen, betere waterkwaliteit en elektriciteit, betere bebording en niet onbelangrijk; schoner water in de grachten. Dit gaat deels langs de vaarweg en heeft als doel om water- en landrecreatie met elkaar te verbinden. Hiervoor worden ook zogenaamde Toeristische Overstapplekken gerealiseerd nabij Reidswâl en de Anjumer Kolken. Watersporters, fietsers en wandelaars kunnen hier rusten, recreëren en van het landschap genieten.
Zoals gezegd is de route nog niet volledig gereed. Toch nodigt het programmabureau Súd Ie iedereen met een boot tot 1.50 meter hoogte uit de vaarroute te komen proberen. De uitvoerders ontvangen graag jouw bevindingen! Heb je tips of verbeterpunten? Meld het dan via secretaris Rianne de Groot op r.degroot@noardeast-fryslan.nl
ZEE
Daarnaast is de Súd Ie ecologisch aangepakt. Er zijn kilometerslange natuurvriendelijke oevers aangelegd. Hier kunnen diadrome vissoorten, zoals palingen, paaien en opgroeien. Vervolgens kunnen zij via de gerealiseerde vistrappen sluizen, stuwen en dammen passeren. Zo wordt hun weg naar zee niet geblokkeerd.
TESTJAAR
DIJK
Lauwersmeer
Sud ie
Dokku mer
Sud ie
D jip
Dokkumer Grutdjip
DOKKUM
Tot slot worden er drie kunstwerken aan de route gecreëerd. Het Bastion nabij Dokkum is al in ontwikkeling. Daarnaast komen er bij Jouswier en de Anjumer Kolken zogenaamde belevingsstekjes. Hier kunnen recreanten van het uitzicht genieten of een moment nemen om tot bezinning te komen.
Dokkumer Nieuwe Zijlen
Ald
Lunegat
nen
L
er mm dswe
elu
Ook aan de vogels is gedacht. Het natuurgebied Anjumer Kolken is nog natter gemaakt zodat broedvogels voldoende voeding kunnen vinden. Dit zorgt voor meer jonge vogels en het trekt diverse soorten aan. Vogelliefhebbers halen hun hart op. In 2023 wordt ook nog een nieuw fietspad gerealiseerd.
Sluis Oostmahorn
EEN RONDJE VAREN Verken je deze unieke regio met de boot? De nieuwe vaarroute Súd Ie heet je van harte welkom! Van Dokkum naar Oostmahorn (of vice versa) ervaar je prachtige natuur, kunstwerken en vanzelfsprekend de rust en ruimte van het uitgestrekte landschap. Via het Dokkumer Grootdiep kun je een rondje varen. De oude trekvaart brengt je naar vroegere tijden, evenals de monumentale sluizen bij Dokkumer Nieuwe Zijlen. Het Lauwersmeer laat je de elementen van de natuur voelen. Een zeer diverse vaartocht die ongeveer een dag in beslag neemt. Houd goed rekening met de bedieningstijden van de diverse bruggen en sluizen. Kijk hiervoor op watersportalmanak.nl.
PRAKTISCHE INFORMATIE Praktische informatie voor je boot De Súd Ie is geschikt voor kano’s, sloepen en (motor)boten met maximaal een diepgang tot 1.10 meter, 4 meter breedte, 1.50 m hoogte en een lengte van 15 meter. In 2023 is de route toegankelijk voor boten met een hoogte van maximaal 2.40 meter. Sluizen De route is ongeveer twaalf kilometer lang. Twee sluizen markeren de route. De sluis Oosterverlaat bij het Schapedijkje in Dokkum is monumentaal en wordt door de sluiswachter voor je bediend. Bel tien tot vijftien minuten van tevoren met dhr. Jagersma (van Camping Harddraverspark) via 06-50606390. De sluis bij vakantiepark Landal Esonstad kun je zelf bedienen. Een duidelijke instructie helpt je om eenvoudig door de sluis te komen. Lukt het niet? Dan helpen medewerkers van het park je graag!
2
KUST
W
EG
Nieuwe Robbengat
Aanlegplaatsen Aan de route zijn drie Marrekrite aanlegplaatsen gerealiseerd. Watersporters mogen hier maximaal drie dagen gratis verblijven, mits zij zich aan de regels van de Marrekrite houden. De aanlegmogelijkheden vind je bij Jouswier (Reidswâl), de Anjumer Kolken en Ezumazijl. Alle locaties hebben zestig meter aanlegplaatsen beschikbaar. Boot huren Wil je de Súd Ie op maar heb je geen eigen boot? Dan kun je het beste een sloep of vissersbootje huren bij Schreiershoek (Dokkum/Oostrum) of bij Bootverhuur La Barca in Oostmahorn. Wil je er een flinke dagtocht van maken? Vaar dan in de rondte via het Dokkumer Grootdiep. B&B de Gastenkamer in Ee verhuurt ook sloepen. Wil je een boot met karakter? Meld je dan bij het verhuurbedrijf ‘Varen met Sil’ en vertrek vanaf Kollum.
ACTIVITEITEN
11 & 12 JUNI 2022
Kijk op de kaart voor de locaties van de activiteiten
VAREN EN FIETSEN
Verken de Súd Ie en de regio via het water en land. Op diverse plaatsen staan schippers met sloepen klaar om passanten van a naar b te brengen. Ook kun je gebruik maken van fietsen; hop on hop off! Meer informatie staat op pagina 12 van deze krant. Datum Tijd Plaats Organisator Website
11 en 12 juni 11.00 uur - 15.00 uur Diverse locaties, zie H op de kaart Programmabureau Súd Ie www.facebook.com/sudiewetterfront
ZWEMTOCHTEN VITALEER
2
Doe mee aan één van de twee prachtige zwemtochten onder professionele begeleiding. De recreatieve tocht is 700 meter, start achter de NAM locatie Anjum en de 2000 meter start vanaf de aanlegplek bij Ezumazijl en finishen beide bij de nieuwe sluizen van Esonstad. Datum 12 juni Tijd 13.00 - 15.00 uur Plaats Nije Feart, tussen Ezumazijl en Esonstad Aanmelden Via welkom@vitaleer.nl Organisator Vitaleer Website www.vitaleer.nl
OPEN KERK JOUSWIER
TWIRRE STREEKMARKT
H
4
De Petruskerk van Jouswier, die op een terp staat, werd gebouwd in 1557 met kloostermoppen en heeft geen elektriciteit. Verlichting gebeurt nog steeds via kaarsen. De deuren van de kerk staan open voor bezoekers. Wellicht tref je de koster, die je graag extra informatie geeft. Datum 11 en 12 juni Tijd 10.00 uur - 16.00 uur Plaats Bergsmawei 3, 9124 ES Jouswier Organisator Protestantse gemeente Ee, Oostrum en Jouswier Website www.aldefrysketsjerken.nl
1
'Iten út dyn omjouwing', dat is waar de Twirre Streekmarkt voor staat. Het doel van de markt is om boeren, vissers en producenten het verhaal achter hun lokale product te laten vertellen. Op deze manier kunnen de streekproducten rechtstreeks aan de burger aangeboden worden. Datum Tijd Plaats Organisator Website
11 juni 10.00 uur - 16.00 uur. Laatste afvaart 15.00 uur. De Markt in Dokkum Twirre doch mei www.twirredochmei.nl
GROEPSEXPOSITIE VLAS
3
Van 11 juni tot en met 28 augustus is de groepsexpositie VLAS te bekijken tijdens de Vlasroute Follow the Blue Line. Tot en met 6 augustus is de expositie op zaterdag te bekijken vanaf 10.00 uur en op zondag van 13.30 tot 17.00 uur. Na 6 augustus opent de expositie ook op zaterdag vanaf 13.30 uur. Datum 11 juni t/m 28 augustus Tijd 10.00/13.30 - 17.00 uur Plaats Mienskipshûs Doarpstsjerke Metslawier Organisator Vlasroute Follow the Blue Line Website www.doarpstsjerke-metslawier.nl
OPEN KERK OOSTRUM
5
De Sint-Nicolaaskerk in Oostrum staat op een deels afgegraven terp. De toren (13e eeuw) is aanmerkelijk ouder dan het kerkgebouw (16e eeuw). De kerk heeft markante muurschilderingen welke passanten kunt bezichtigen. Datum Tijd Plaats Organisator Website
11 en 12 juni 10.00 uur - 16.00 uur Terpleane 11, 9125 EE Oostrum Protestantse gemeente Ee, Oostrum en Jouswier www.aldefrysketsjerken.nl
3
ACTIVITEITEN
11 & 12 JUNI 2022
Kijk op de kaart voor de locaties van de activiteiten
Foto: Siem Akkerman
TENTOONSTELLING WILLEM BARENTZ/ WALVISVAARDERS
PELGRIM LANGS DE KUST
WORKSHOP VOGELKIJKEN
WATERFIETSEN
6
De walvisvaart is onlosmakelijk verbonden met onze regio en maakt onderdeel uit van ons nautisch verleden. In het café is een bijzondere wandschildering van de Willem Barentz en de walvisvaart te zien. Ook draait er doorlopend een film met meerdere foto’s en filmfragmenten over deze periode. Onder het genot van een gratis kop koffie zeker de moeite waard om even een bezoek te brengen! Datum 11 juni Tijd 10.00 uur - 17.00 uur Plaats Doarpsstrjitte 20, 9134 NN Lioessens Organisator Café de Bûnte Bok
Zie jij ze wel lopen in het landschap, maar heb je geen idee welke vogelsoorten het zijn? Kom dan naar deze korte workshop vogels kijken met vogelkenner en natuurfotograaf Marcel van Kammen. Datum 11 en 12 juni Tijd 10.00 uur - 11.00 uur Plaats Anjum/Ezumazijl, na aanmelding wordt de locatie bekend gemaakt. Organisator Programmabureau Súd Ie en It Fryske Gea Aanmelden Ja, via info@pilatadvies.nl (vol=vol) Website www.momentsofnature.nl
KINDERPRET
Aan het water op vakantiepark Landal Esonstad staan twee opblaaskussens waar kinderen naar hartelust op kunnen springen. Bij mooi weer kunnen zij ook het water in plonsen! Daarnaast mag elk kind een suikerspin ophalen (op=op). Het belooft een dolle boel te worden! Datum Tijd Plaats Organisator Website
Baukje Fennema vertelt samen met accordeonist Annet Hogenesch een aantal korte verhalen, afgewisseld met muziek en zang op haar terras aan het water. Duur ca. 30 minuten. Bij mooi weer op het terras aan het water, bij slecht weer in huis. Datum 11 en 12 juni Tijd 14.00, 15.00 en 16.00 uur Plaats Oostmahorn, Rietwoning 18. Volg vanaf het Raadsel van de Wadden de ballonnen! Aanmelden Mag via ithaka-baukje@online.nl of 06-23931868 (niet verplicht) Organisator Theater Ithaka, Baukje Fennema Website www.ithaka-theater.nl
11 en 12 juni 10.00 uur - 16.00 uur Skânserwei 28, 9133 DV Anjum Landal Esonstad www.landal.nl/esonstad
8
Bij Paviljoen La Barca liggen enkele waterfietsen klaar. Bezoekers mogen hier gebruik van maken om zo een rondje om het park Esonstad te trappen! Datum Tijd Plaats Organisator Website
10 9
7
11 en 12 juni 10.00 uur – 17.00 uur Oostmahorn 29a, 9133 DT Anjum Paviljoen La Barca www.paviljoenlabarca.nl
Fotograaf Daniël Hartog
MONUMENTAAL GEMAAL DONGERDIELEN OPENT DEUREN
Het voormalige zeegemaal uit 1931 vormt samen met de nabijgelegen sluis en brug een rijksmonument. Op deze historische plek ervaar je de eeuwenlange strijd van bewoners tegen het water. Bezoekers kunnen een gratis en uniek kijkje nemen in de originele machinekamer met drie antieke pompen. Vrijwilligers van Wetterskip Fryslân geven uitleg over de geschiedenis, de werking van het gemaal en het werk van het waterschap. Datum 11 en 12 juni Tijd 10.00 uur - 17.00 uur Plaats Esumasyl 1, 9133 DL Anjum Organisator Wetterskip Fryslân Website www.wetterskipfryslan.nl
OP PAGINA 10 MEER ACTIES EN ACIVITEITEN
ALLE ACTIVITEITEN ZIJN KOSTELOOS EN WORDEN U DOOR DE ONDERNEMERS AANGEBODEN
RONDVAART NAAR BASTION
12 11
Stap bij Schreiershoek op een authentieke trekschuit of praam en laat je verrassen door de prachtige groene vaarroute richting het markante kunstwerk in wording ‘Bastion’. De terugreis kun je weer genieten van de parkachtige omgeving in de wijk Fûgellannen. Datum Tijd Plaats Organisator Aanmelden Website
11 en 12 juni 13.00 uur Tichelwei 32-P, 9125 EB Oostrum Rondvaart Dokkum Ja, via; rondvaarten@schreiershoek.nl of bel 0519 724221 www.rondvaartdokkum.nl
RONDVAARTEN MET KLASSIEKE SLOEP IN DOKKUMER NIEUWE ZIJLEN 12
Vaar mee op een klassieke Noorse sloep uit 1946 en ontdek meer over het nautisch verleden van Dokkumer Nieuwe Zijlen. De rondvaart duurt zo'n 45 minuten. Datum Tijd Plaats Organisator Website
11 en 12 juni 11.00 uur - 16.00 uur. Elk uur is er een afvaart. Loods bij sluizen Dokkumer Nieuwe Zijlen Varen met Sil www.varenmetsil.nl
WANDELING ROND DE MONUMENTALE SLUIZEN
De sluizen en omgeving verbergen een bewogen geschiedenis die bijna 300 jaar geleden is begonnen. Voor de audiotour kunnen bezoekers de app Izi travel downloaden. Datum 11 en 12 juni Tijd 10.00 uur - 17.00 uur Plaats Loods bij sluizen Dokkumer Nieuwe Zijlen Organisator Dokkumer Nieuwe Zijlen
WANDELING BASTION
13
Ter ere van de Sintrale As wordt er momenteel een kunstwerk gerealiseerd op het kruispunt van weg en water. Het vijf meter hoge Bastion zal straks niet alleen als landmark dienen, maar ook als uitkijkpunt. Wijkraad Fûgellân is druk bezig met de realisatie van een wandelpad naar dit kunstwerk. Tijdens deze wandeling delen ze graag hun ideeën en vorderingen. Trek bij nat weer laarzen aan! Datum 11 en 12 juni Tijd 14.00 uur - 15.00 uur Plaats De Schans, 9101 HR Dokkum Organisator Wijkraad Fûgellân Aanmelden Ja, via info@pilatadvies.nl (vol=vol)
Foto: Ulbe Postma
KINDERACTIVITEIT TOUWKNOPEN
12
Kinderen kennis laten maken met touwknopen die gebruikt worden in de zeilsport. Leuk voor kinderen tot twaalf jaar. Datum 11 en 12 juni Tijd 11.00 uur - 16.00 uur Plaats Op het terrein bij de loods Organisator Dokkumer Nieuwe Zijlen
WORKSHOP LANDSCHAPSFOTOGRAFIE (BASIS) Heb jij het gevoel dat je meer uit je camera kunt halen? Maar weet je niet waar je moet beginnen? Fotograaf Marcel Renou geeft tips en tricks over hoe je een mooie landschapsfoto kunt maken! Datum 12 juni Tijd 13.30 uur - 14.30 uur Plaats Oostmahorn, na aanmelding wordt exacte locatie bekend gemaakt. Organisator Programmabureau Súd Ie Aanmelden Ja, via info@pilatadvies.nl (vol=vol) Website www.enrenou.nl
5
WADDENZEE
W a d d e n z e e DE O
IJK
SEED
ER E
NK W EL
BA
ZIJW .
E
FJ M AW EI
EI NS M
DA
Lioessens Ljussens
OP
EI
W
rt
Moars te
r Fea
IT F JI LD
SDYK CH KEE HSDY K KEEC
EI W EE
RE ID S
SS
SW EI
KRIENSE N
ER UW LA
PPEREED KIE
N361
ERSSEEWEI
Dokkumer Grutdjip
CHP
AAD
D AT EE TER
JAACH
PAAD
4
WÂLDDYK
8
W
RP AAD TE
RT
UM E
AC H
TERW EI
TERPWEI
WEARDEBUORSTERWEI
IEZ
DR
EAS TW
ÂL D
LINGWIE R KEAT
WÂLD D Y
mer em
NijeFeart
Driezum Driesum
177
sw Ald
TERPWEI
DINZERLOANE
6666
TERPWEI
Wâlterswâld
N S LOANE
E AS RAL SINT
E
ÂL D
EI
AN
8 81
W
LO
TE
R
EK TR
AI
Driezumermar
Driesumervaart
TREKWEI
LOANE
WEI HAAD EI W HAAD
HOEKSTER
KO
Dr iezumer Ryd
N9
10
LAUW
Marsleat DOKKUMERLOANE
HAADWEI
DAMWÂLDSTERREEDSJE
W. G HOOFD
N361
RWE
SÂNFEARTSJEPAAD K OSTVERLORENLOAN E
JA A
4411
ER P
EI
I
SINTRA LE AS
Naast een imposante steenfabriek als landmark, biedt Oostum meer! Kijk op oostrum-online.nl EI TERPW
TREK W
SSEEWE
N356
OOSTRUM
YK
KOL KE
O
WÂL DD
W
DSTE
N.
23 63 KOAILOANE
LAUWER
TR JIT
SKIEPPEREE D
333 A AD
IAS
K DY
M eers loot
HP
4
RDEBUOR EA S
UIDOOST
G- Z N
JAA C
P AAD
UN
Steenvak
WE
LE
JAACH
WÂLDDYK
YK
EU
ND
CK SM
62 62
HELWE I TIC
Aldmear
MET SLA W
HARDDR
19 19
BEINTEMAWEI
BO
RO
EG
11
OW EM
EG W ER
JK
R
W
ER W
11
EI
RE ED GR
SKIL IGE LIN GS W EI
SK
I WE ER DO KK UM
CH
SL A
RW E
IE NE
WE
I
NE WE I
ROPTA WEI
RE ED
I EN TE
D
R YT
IT HEE CH
ST
GTLU JA
Ealsu mer Fea rt
I
AVE RS DI
499
966
EI
SS
Ee Ie
W
78 78
LWEI TIC HE
D
I WE NE SÂ
Oostrum Eastrum
EI
TERW TIBS
EKSTER
H
H
BO
SÂ
De Tibben
NF IE ST
Zuider Ee
WEI NE
EN
EI
I
GR
5
WÂLDD
U DW EG
EI
EW
AW
Ie
LD
úd
S
E GRIEN R EED
en s
Klein Medhuizen
H
Het beschermde dorpsgezicht voert GrootMedhuizen je terug in de tijd en is, net als het 122 vrij toegankelijke vlasmuseum, een bezoek waard! Zie dorp-ee.nl d
eaz
Alleen boot
E RE
Iester Ry
eP
EE
D
'S NIA WI
MA HU
OARBN SP .
EI W
THU ZEN
DA
ER
Sú d Ie AL
W
H
M
45
DWEI WE AR
HU
AR N
EED SR
BO
AR
2
Jouswierpolder
EI AW
13
D OR
OU ERW RM MU
INSL
R P. P
6
4
3x
S
Hardridersgracht
84 84 NDYK
ER- WEI
X
ST ER
T
Miedfeart
AST
W
rid
LE M MEL
RO
144
KLE
TOP
e Mûz
B
LAUWERSSEEWEI
-WES R O N DWEG
EI
MIE D W EI
ED
NO EG-
ND W
RO
W ERSSEE
KOAR
SY
W
4433
F
EI AW ND RA
ER
HÂL
N3
Tilburen
ST
PARKLAAN
LAUW
D
E
UM
ST
Reidswal
I AWE SM RG
EI SW NG
4
feart
S RT EA
Jellegat
Wetsens
DA M
5
I
1
63 63
N35
T H ASAR
61
WE
G ERWE UM NT
EG
Wâld
4411
A TR INS ST
AALSUME RW.
HA
322
RW
K OK
999
DOKKUM DE
I
M OCKAM A WEI
EI RW
ER
8
BA L
BE
Aalsum Ealsum
ME H A NTU
HO LW
EI
LI EL
Tiltsjebuorren
Oude Paesens
RE KOUW E
EI
DW MIE
De vestingstad van het Wad, Dokkum, biedt voor ieder wat wils. Met name historieliefhebbers halen hunWEhart op! I G DROP PIN Denk aan Bonifatius, Admiraliteit en de 90 90 bolwerken, zieFISdokkum.nl KWIVEPAAD
Ald
ROPTAW
EA
422
2 3 10
EIN
IPF
4 40 7755
ESWE I
EI
DW
I A. M
NN
DOKKUM
AN
G
PYPSTERWEI
I WE
Metslawier Mitselwier
R
H
t
M
51 51
A ST SJONS W
EN
RT
BA
I
EI
EW
EWEI
MEAR SW EI
EI SW
WEI
RRE
68 68
D WE
FENN
HEA
WEAR
23
399
De Paezens
FENN
Geboorteplaats van predikant en filosoofMorra van de verlichting Balthasar Bekker. EenMoarre RE 67 67 Ropta HEAR 5 53 3 bezoek aan exposities in de Doarpstjerke in het beschermde dorpsgezicht is de moeite waard, zie ook mitselwier.nl
BREDEWEI
STAP
ES
.
L
Moersslea
L NG
EI EW
SE RS WE AU
FJ EL
SIER C
GR
Niawier Nijewier
Hantumeruitburen Hantummerútbuorren
LD
MÛ NE W EI
KSM AWE
I
SW EI EN RT BA
22
DWEI LA N
E WEI
MÛNE W E I
SÂ
G
BE RC H
71 71
EI
YK
N
RID W
15 15
ERSD
EI
NEW
FE N
FEN
WEI
E MO
TMAWE I POR
RE
LANG
NEWEI OR
EI AT EW
DH
U KO
EI
GAW
BAN
METSLAWIER
RIDWE GA
EI
De Sint Vituskerk in Wetsens is uniek vanwege de missende toren en het bijzondere verhaal van de heilige martelaar, zie ook niawier-wetsens.nl
52 52
RJITT
Oosternijkerk 37 Easternijtsjerk 37
I WE ER
NIAWIER-WETSENS
RREN
UO LOUB
322
6E
PSST
T PS
Hantumhuizen Hantumhuzen
DOAR
TE
IT RJ ST IA N SI
N361
N ZE HU
62 62
3
D
I WE DE L YTS EIN
EI
RW
TE
S YK
N
LL
BO
EI
EI
TÚ
ING
E
N RIE
A
AW EI
W
ER
T US
EI MOARS T E RW
WI E RU MERW EI
Bollingawier
R
R
H
WIE
N358
EAC
D
EE
R NE
RIE
ER W
RE N
Ne
WI ES
ER W
S
RO
BALSTIENWEI
ALD
I
OR
W
I
DONG ERAW E
EI
EG LD
366 9922
ER DE FI V
I
De Hulp
EWE
LANG
YT
DY KS T
DY KS TE RW
art mer O pfe Wieru
I
RW
EI AW LT BO
WE
TE
EA
ER
Pa
W
SE
WE I
R
DONGERAWEI
ST
IE
W
KS
EI
INS MA
R
DY
NE
A JO
SS
De
EI
ME
RKSTERW EI TSJE NIJ
NE
EI
Paesens Peazens L
Vanwege de goede samenwerking RO 1 14 G NG 93 93 worden beide terpdorpen, op steenworp LA afstand van de Waddenzee, bijna altijd in G RY één adem genoemd, kijk op TS JE W E moarre-ljussens.frl
s
E R WEI
83 83
35
MORRA-LIOESSENS
art
a
pv
rO
e ss
EI
JISTERWE
75 75
ORN
M
n eze
NESS
EN
UO
I
TERNAARD ERWEI
SSERWEI NE
OR
EB ÛN
WE
EI RW TE
LLINGSW
EW
TS
95 95 MÛ N
CH
7799
1
VE RL
TE
I
ST
IT
TERWE
KO
RJ
E RHÚS
Nes 344
HO
KOAT
EI
ST AR
AARDERWEI RN TE
'T S
RU ME RW
FO
rt ksfea
9911
AR KO
WIE
Wierum
O AR
Dy
EI
ERWEI
NESS
577
MO KS
TE
3
'T SK
44
96 96
EI
DY KSTRJIT
74 3333
SE EW EI
Moddergat 11
IJK
SEED
A
In 2009 kreeg het Waddengebied de titel Unesco Wereld Erfgoed. Het gebied strekt zich uit langs de kusten van Denemarken, Duitsland en Nederland en heeft het grootste getijdensysteem ter wereld, zie visitwadden.nl
BR
ÉW
EI
K
LEGENDA
I
WE
TS
ZEE
N BA
DI
KU S
JK
TW
EG
RB RA ND
YW
EI
644
H.M
. GE
Nieuwe Robbengat
733 01
Fietsknooppunt
01
Wandelknooppunt
N361
8811
EI
Fietsroute Súd Ie Op pagina 11 vind je de uitgeschreven fietsroute.
80 80
ANJUM
DE RUG
De geboorteplaats van jeugdboekenschrijver Sibe van Aangium. Vele bezoekers AL DD wanen zich bij een bezoek aan YK I dit dorp 'een Smokkelaar van TSWE N A B de Schans', zie anjumweb.nl 04 422
Het nautische verleden met de vestiging, de eerste zelfrichtende reddingsboot en het versterkersstation van de PTT: dit dorp barst van de verhalen! Zie ook oostmahornweb.nl
SKÂ NSE RW
SERWEI
G
W EI
RW
HEALBEAMSWEI
TE
SK
ÂNSER
WEI
H
37 37
TOP
2
K
DE RA S
70 70
700 meter
nj
LIN HJE L
EI
EI HEALB E AMSW
EI
IEL DO BB
SAATSENW
EW
EI RW
GS WE I
Ea
TE
rt ON
EDE KO
AIWEI
N I KH
Fea
Bochtjesplaat
2
ÚSTERWE I
5522
H
Ezumazijl
2000 meter
92 92 10
WEI
Aenjumerkolken AR
1133 74 74
RE E
CA
D
ING HAWEI
OR RE BU ON ES
I WE LK
D
KO
NS RE E
ESUMAKEECH
S AA
HO
ITE
WE EN TS
NIJ
I
LÂN
I
RW E
Iconen in het landschap Steenfabriek Oostrum
Sluis en gemaal Ezumazijl
NATIONAAL PARK LLAUWERSMEER a u w e r s m e e r
Bastion Centrale As Uitkijktoren Ezumakeeg Terp Jouswier
De natuur in het Lauwersmeer is zo bijzonder vanwege de flora en fauna dat De Punt het gebied is aangewezen als Nationaal Park. Ook in het donker! NATIONAAL PARK LAUWERSMEER Het is namelijk ook een Dark Sky Park, zie np-lauwermeer.nl
Bruggen en sluizen Bruggen, doorvaarthoogte 2.40 m Bruggen, doorvaarthoogte 1.50 m Brug en sluis, wordt bediend middels bellen van telefoonnummer 06-50606390 Zelfbedieningssluis Locaties activiteiten
Oude Terp
888
48 77 77
Gelieve niet in te varen
8
Een bijzonder buurtschap met een rijke historie en veel monumenten. De spui- en keersluis uit 1672 met brug is zeker een bezichtiging waard evenals het imposante gemaal Dongeradielen met drie pompen. Deze kunnen elke minuut haast 1 miljoen Senneroog liter water uit de polder het Lauwersmeer pompen!
85 85
Dijkshorne
TE TIBS
X
EZUMAZIJL
MM
N
NE
Rustpunten
BU
KOLK
HO
R
OR
TOP
ES ON
H
RE
N
49 49
58
Nije
M
BR
H
Hop On, Hop Off - varen en fietsen
1
Twirre streekmarkt
2
Zwemtochten Vitaleer
3
Groepsexpositie VLAS
4
Open Kerk Jouswier
5
Open Kerk Oostrum
6
Tentoonstelling Willem Barentz/Walvisvaarders
7
Pelgrim langs de kust Workshop vogelkijken (locatie volgt na aanmelden)
N IJL
ÂN
SWEI
L NIJ
KOLLUMEROORD
LL
Dokk
IN
EI
GS
SW
RE
ÂN
ED
LÂN
FJ E
97 97
umer
Nieuwland
6
7 12
JAACHPAAD
13 13
H TOP
71 71
p dji AlYdK
KWELDER
DD ÂL
85
LO RÉ
NDYK BÛTE
elu
I W
M
E LL
8866 668
SOENSTERDIJ
I
DOKKUMER NIEUWE ZIJLEN - ENGWIERUM I SWE EN LL
34 34
jip
SLIKPizzeria Stadscafé en Uccello WEG 42 42
SL E
K
Grandcafé De Gouden Stek D PA KWEL
Brasserie de Waegh en Havencafé het Silt
6
Galerie-eetcafé De Dream
7
Restaurant Herberg de Pater
8
Eetcafé De Boerkes
6
Café De Bûnte BokKEN FOIJ
EB
L IK
D ING AMetslawier 10 Veldzicht WE G
11
Yke-Muoi Kofje & Tee Drinkerij
3
Eetcafé de Kalkman
LEM
WIL
Het buurtschap staat bekend omldd de imposante zeesluis, gemaakt door 63 63 Kollumerpomp 12 Hotel Restaurant Wad Oars57 A 57 52 52 G ROENEWEG De Pomp G waterbouwkundige Willem Loré in 1729. In het dorp Engwierum haal je E W R Sylster Ryd 8 Paviljoen & Bootverhuur EE RSM UWE Nije groente enLAaardappelen, de superverse zie dorp-engwierum.nl I JK La Barca W O UDD Swemmer
DE
LO
EG
W
RÉ
11
9
Kinderpret bij Landal Esonstad
10 Monumentaal gemaal Dongerdielen opent deuren 11
Rondvaart naar Bastion
12
Wandeling rond de monumentale sluizen
12
Rondvaarten met klassieke sloep
13 Wandeling Bastion 12
Kinderactiviteit touwknopen Workshop landschapsfotografie Oostmahorn (locatie volgt na aanmelden)
12
Vis bakken Locaties Waddengastronomie
D
5
87
Waterfietsen
Het Raadsel van de Wadden EG ER W
W. BO E RE OOSTER
SWE
nen
W EG
Mâllersgraefsgat
Ald
2 4
Lunegat
N
Snackcentrum Anjum
WEG
58 N3
N
EI
Dokkumer Nieuwe Zijlen
MME
1 3
Alleen fietsen
PAAD
S DA
IJ
RW
Engwierum Ingwierrum
JAACH
W
R DE
M
12 12
D ji p
1ÛN
R
111
N
RE
R UO EB
Check de openingstijden op de websites
TE LS SY
DODIN GAWE I
EG E
N
5
Eten & drinken
NIJLÂ
DODIN GAW EI
BA RW
39 39
8
NK
NIJ
Toeristisch Overstap Punt
Trailerhelling
Z u i d e l i j k e B a l l a s t p l a a t
LS
488
Museum Dokkum
Zuivelfabriek Lioessens
SY EI
DW
Teerd
47 47
4
Sluizen Dokkumer Nieuwe Zijlen ES
Stiem
T
Eetcafé de Kalkman
EI
54 54
R EA
3
S
MS
EN
e
um
IE
9
ÂN
rt
fea
p rO
ST
2266
UORR MÛ NEB
1
NS
2
12
I
WE
ER
T RPS
TE
2
SK
31 31
R IENEW EI
Molenmuseum De Eendragt
5
1
R TE
Anjum Eanjum
G
S WE
9 98 444
2
Visstek
3
155 Abbewier
Landal Esonstad
Activiteitencentrum Lauwersnest
SKÂN
N DE SI
4 46
Oostmahorn 4
1
TOP
7
EI
RW EI SE ÂN SK SKÂNSERWEI
EL
EI
OOSTMAHORN
82 82
R
EI BA NT SW
45 4488
Toeristisch Informatie Punt
© Falkplan BV
Schreiershoek Recreatie
5
Boerderijwinkel Timpelsteed
1
Biologische fruitteelt Lauwershof
2
Marlanner Kaashuis
3
Rundveehouderij Frisian Angus
4
Streekwinkel It Âlde Molkfabyk
5
Schapenkaas-producent Maatschap Rispens Locaties aan de Vlasroute
1
Fam. de Jong i.s.m. Selden Sa
2
Café Veldzicht
3
Doarpstsjerke Metslawier
4
Braakhok
5
Vlasveld Familie Sipma en boerderijwinkel Timpelsteed
7
TIJDSCHEMA ACTIVITEITEN ZATERDAG 11 JUNI OOSTMAHORN/ ESONSTAD
EZUMAZIJL
DOKKUMER
LIOESSENS/JOUSWIER/
NIEUWE ZIJLEN
OOSTRUM/METSLAWIER
DOKKUM
AAN DE ROUTE
10.00 uur Workshop vogels kijken
11.00 uur Rondvaart met Sil
Rondvaart met Sil
16.00 uur Pelgrim langs de kust
17.00 uur
FOTO'S
Tijdens de activiteiten kunnen foto's worden gemaakt. Deze foto's worden mogelijk gedeeld op de website of op Facebook. Heb je hier bezwaar tegen? Geef dit aan bij de ondernemer of vrijwilliger waar de activiteit plaatsvindt.
SOCIAL MEDIA
Kun je er niet bij zijn dit weekend, maar wil je wel meegenieten? Kijk dan op facebook.com/sudiewetterfront.
8
Geniet je tijdens het openingsweekend van het prachtige landschap, de authentieke dorpen of bijvoorbeeld de markante landmarks? Laat het ons weten via social media! Plaats je foto, ervaring of video met de hashtag #sudie en inspireer anderen om dit gebied ook eens te komen verkennen! Onder alle inzendingen verloten we enkele inspirerende prijzen, passend bij de regio!
Wandeling Bastion
Doorlopend: Hop On Hop Off varen en fietsen
Pelgrim langs de kust
15.00 uur
Rondvaart naar Bastion Schreiershoek
Streekmarkt De Twirre
Rondvaart met Sil
Doorlopend: Groepsexpositie Vlas
Pelgrim langs de kust
Doorlopend: Open kerk Jouswier en Open kerk Oostrum
Rondvaart met Sil
Doorlopend: Expositie walvisvaart
Doorlopend: Ronleiding gemaal
14.00 uur
Rondvaart met Sil
Doorlopend: wandeling sluizen, vis bakken, touwknopen (11.00 uur - 16.00 uur)
13.00 uur
Doorlopend: Kinderpret en waterfietsen (tot 17.00 uur)
12.00 uur
TIJDSCHEMA ACTIVITEITEN ZONDAG 12 JUNI OOSTMAHORN/ ESONSTAD
EZUMAZIJL
Let op: voor sommige activiteiten is aanmelden gewenst. Hierbij geldt vol = vol!
DOKKUMER
JOUSWIER/
NIEUWE ZIJLEN
OOSTRUM/METSLAWIER
DOKKUM
AAN DE ROUTE
10.00 uur Workshop vogels kijken
11.00 uur Rondvaart met Sil
Rondvaart met Sil
Rondvaart met Sil
Pelgrim langs de kust
Rondvaart met Sil
15.00 uur
Wandeling Bastion
Doorlopend: Groepsexpositie Vlas
Pelgrim langs de kust
Rondvaart naar Bastion Schreiershoek
Doorlopend: Hop On Hop Off varen en fietsen
Zwemtochten 700 m. en 2 km.
Doorlopend: Open kerk Jouswier Open kerk Oostrum
Workshop landschapsfotografie
Doorlopend: Ronleiding gemaal
14.00 uur
Rondvaart met Sil
Doorlopend: wandeling sluizen, vis bakken, touwknopen (11.00 uur - 16.00 uur)
13.00 uur
Doorlopend: Kinderpret en waterfietsen (tot 17.00 uur)
12.00 uur
16.00 uur Pelgrim langs de kust
17.00 uur
WADDENTOUR
De Waddentour is een populaire toeristische en cultuurhistorische route door/langs zeven verschillende dorpen in Noardeast-Fryslân. Aangesloten dorpen zijn Ee, Holwerd, Metslawier, Oostmahorn, PaesensModdergat, Wierum en Ternaard. In elk dorp kunnen bezoekers een of twee routes volgen langs bijzondere panden en punten, herkenbaar aan informatiebordjes op de gevel, in de tuin of omgeving van cultuurhistorische punten. In elk dorp staat een informatiebord met folders van het betreffende dorp. Algemene folders zijn verkrijgbaar bij toeristische punten. Naast de wandelroutes bestaat er een verbindende route tussen de dorpen, welke met de auto of fiets gevolgd kan
worden. Bezoekers met een smartphone kunnen gebruik maken van de gebruiksvriendelijke app die hen naar en door deze zeven prachtige dorpen begeleidt langs de verschillende bordjes. Op elk bord staat een viercijferige code, die aanvullende informatie geeft over de geschiedenis. Daarnaast is er een website ontwikkeld (www.waddentour.nl) waarop liefhebbers thuis nog eens rustig kunnen nagenieten van deze tocht.
9
ACTIVITEIT
ACTIES PAVILJOEN LA BARCA Portie kibbeling to-go voor slechts € 5,-. Geniet aan het Lauwersmeer in Oostmahorn van de lekkerste kibbeling!
VIS BAKKEN
11 & 12 JUNI 2022 HET RAADSEL VAN DE WADDEN
3-gangen verrassingsmenu Vrijdagavond 10 juni voor € 20,- p.p. Reserveren is verplicht en kan via www.hetraadsel.nl of telefonisch: 085 130 9156. Vermeld hierbij de actie. Er is een beperkt aantal plekken beschikbaar. Bij reserveren voorkeur aangeven voor vlees, vis of vegetarisch (of veganistisch) en eventuele allergieën.
12
De lekkerste, meest verse en op authentieke wijze bereide vis haal je dit weekend in Dokkumer Nieuwe Zijlen. Datum 11 en 12 juni Tijd 11.00 uur - 16.00 uur Plaats Op het terrein bij de loods Dokkumer Nieuwe Zijlen Organisator Dokkumer Nieuwe Zijlen
FIETS, WANDEL OF VAAR LANGS NATUURGEBIED DE ANJUMER KOLKEN
B&B OAN’T WETTER Van 6 juni t/m 12 juni krijgen de gasten die in B&B Oant 't Wetter verblijven bij aankomst een gratis flesje champagne cadeau. De kano’s zijn dan ook gratis beschikbaar.
Maak een fiets-, wandel- of vaartocht langs natuurgebied de Anjumer Kolken en geniet van al het moois dat je om je heen hoort en ziet. Om de rust voor plant- en diersoorten te waarborgen is het natuurgebied niet vrij toegankelijk.
VAREN MET SIL Gebruik deze zomer de kortingscode sud-ie en krijg 5% korting op een dag op de Súd Ie varen.
Maar vanaf de omringende fietsen wandelpaden en de vaarroute Súd Ie, is op afstand (met verrekijker) veel te zien en te horen. Het is een klein vogelparadijs. Weidevogels als de kievit, grutto, scholekster en tureluur zijn hier in het voorjaar te vinden, maar ook de zomertaling en watersnip voelen zich thuis in het bloem- en kruidenrijke gebied. In het verder zo open landschap vallen enkele eendenkooien met kooibossen, bestaande uit essen, populieren, iepen en een enkele zomereik duidelijk op. In holle bomen broeden kauwen, holenduiven en bergeenden. De ransuil en boomvalk laten zich hier geregeld zien. Zangvogels als de tuinfluiter, bosrietzanger, spotvogel, gekraagde roodstaart, rietzanger en het winterkoninkje komen hier tot broeden.
10
In het uitvoeringsprogramma Súd Ie werkt It Fryske Gea samen met andere partijen aan het optimaliseren van het natuurgebied. Aan de hoger gelegen oostzijde worden een aantal dammen en duikers vernieuwd. Daarnaast wordt er een nieuwe visvriendelijke pomp en stuw geplaatst en een plasdraszone gerealiseerd. Met deze ingrepen kan het waterpeil, aan deze kant van het gebied, straks ook verhoogd worden. Dit zorgt voor verdere vernatting en maakt het gebied nóg aantrekkelijker voor vele (weide)vogels om te broeden en te rusten, maar ook geschikt als paai- en opgroeigebied voor vissoorten als paling en driedoornige stekelbaars. Lees meer over het natuurgebied Anjumer Kolken op www.itfryskegea.nl/eanjumerkolken
MUSEUM DOKKUM Tweede persoon gratis entree tegen inlevering van deze bon.
PITCH & PUTT EN FOOTGOLF
Pitch & Putt 9-holes € 7,50 p.p. en footgolf voor € 5,00. p.p. Zaterdag en zondag van 10.00 - 18.00 uur bij Landal Esonstad. Telefonisch reserveren via 0519-329555 of 06-53801050.
IJSHERBERG Zaterdag 11 juni vanaf 17.00 uur: aan het startpunt van de Sûder Ie een "All You Can GrillBBQ Arrangement" met onbeperkt heerlijke streekproducten à € 25,00 p.p. Reserveren voor 9 juni a.s. via 0519-229500
MUSEUM FISKERSHÛSKE Tweede persoon gratis entree tegen inlevering van deze bon.
FIETSROUTE 96 96
BA NK
W
FJ
KO
Opfeart
K
EI
YW GER BRA ND
H.M. SW EI
EI
RW EI
WEI
SKÂN SERW HEALBEAMSWEI
K
Fear t Nije
ES ON BU OR
ES ON
BU OR RE
N
KRIENSE NSW EI
KO
LK
EE D ITEN SR
WEARDEBUORSTERWEI
SL E
Lunegat
KWEL
DER
WE
G
EE D SR LING FJ EL
71 71
JAACHPAAD
58 N3
EG
85
KWELDERW
13 13
W
Mâllersgraefsgat
mer em
Ald
sw Ald
W EG
Aldmear
PA
NK
D
AT EE TER DEBUO RS EAR
P
ER
RT
IEZU ME
DR
10
TERPWEI
N9
N S LOANE
KOL KE
K
nen
IL W
A
TERPWEI
NijeFeart
34 34
SWEI EN
LL
DE
ld
d ji
p
63 63
EG RW Sylster Ryd SM EE WER I JK W O UDD
LAU
87
FOIJI NG
AW EG
G ROENEWEG
52 52
DE
N
Oosterverlaatsluis
KE
B L IK
Kollumerpomp De Pomp
EG
Nije Swemmer
SOENSTERDIJ K
W RÉ
EI
8866 668
totdat je weer bij de straat komt. Hier rechtsaf de Schans in en rechtsaf de Ryslânsbrêge over de Kobbe in. 14. De Kobbe volgen totdat je linksaf de Stern in kunt. Aan het eind linksaf de Harddraversdijk op. 15. Eerste weg rechts de Harddraversdijk oversteken en de Tichelwei in. Bij fietsknooppunt 11 rechtsaf het fietspad op langs het Grootdiep. Je komt hier langs de oude steenfabriek van Van Helder uit Dokkum. Hier linksaf en gelijk rechtsaf de Tichelwei op. Deze weg volgen door Oostrum. Bij T-splitsing rechts Terploane op en daarna linksaf naar de Grienewei. Vervolgens rechtsaf Skieppereed op. 16. In het dorp Ee de eerste weg links de Tibsterwei in. Er komt twee keer een vork in de weg en hier steeds de rechterkant kiezen. Het blijft Tibsterwei. De Saatsenwei oversteken en de Tibsterwei blijven volgen. Aan het eind van de weg linksaf de Esonbuorren in. Bij Ezumazijl ben je weer terug bij de Súd Ie. Hier kun je de oude sluis bewonderen en het gemaal De Dongeradelen. Als je de weg vervolgt kom je weer terug bij Esonstad.
57 57
LO
ÉW
EM WILL
BR
M
LE
W. E RE OOSTERBO
DINZERLOANE
ÂN
WEI GS LIN
REN
RE ID S PEREE D KIEP
ERSSEEWEI
SE
BA NT
EI W
nj
K H SDY
KEEC HSDYK KEEC
SK
LA UW ER SS EE W EI
HARDDRA VE RS DI JK Z UIDOOST
EG-
OW EM
W EG ER
MET SLA W I
LAUW
D
WÂLD D Y
LO RÉ
SL OP
HO
H
AC
RW E
Ealsu mer Fea rt
SK EL
G
RE ED
r Feart Moarst e
Ea
LIN GS W EI
IT FJ
ROPTA WEI
REE D I EN TE
BREDEWEI
G R YT WEI ER DO KK UM
GR IE
SKIL IGEW
SÂ
FJ EL
SIER CKSM D
I LD
AWEI
RT EN SW EI BA IT HEE CH
GTLUS T JA
E GRIEN R EED
ns
THU ZEN
aze
W ER
e Pe .
S
NE
EI
WEI
NE
MÛ NEW EI
BE RC H
STAP
DW
Dokkumer Nieuwe Zijlen
JAACHPAA
177
W
RON
S
LE AS
EI
SINTRA
G
D
I
SINTRA LE AS
SLIKWE
42 42
RW
Engwierum Ingwierrum
SWE
SÂNFEARTSJEPAAD K OSTVERLORENLOAN E
RI J
TE
LS
U DW EG
DE MEN
SY
ÂL D
UO NEB
S DAM
111
EN
RR
12 12
NDYK BÛTE
Weetje: De namen Weardwei en Kleasterwei verwijzen allebei naar het nonnenklooster “De Weerd” uit 1200 dat hier heeft gestaan vlak bij
EG E
MÛ
DODIN GAWE I
8 81
D jip
BA RW
39 39
um er
Nieuwland DODIN GAW EI
NIJLÂ
O
97 97
E
elu
LINGWIE R KEAT
Do kk
TR JITT
N
W
EI
W
IAS
KOLLUMEROORD
NS
AR PO B N
NS
LÂ
UN
733
Weetje: Aan het einde van de Eelaan vind je sluis Oosterverlaat. Deze stamt uit 1806. De ophaalbrug is gemaakt in 1910. De sluis is recent gerestaureerd waarbij veel klinknagels zijn gebruikt.
Nieuw fietspad
NIJ
D
KÂ
EI
ÂL
ESUMAKEECH
NW
EAS TW
Fietsroute
SWEI
D
Driezum Driesum
Senneroog
djip AlYdK
E
ACHTE RW EI
TERPWEI
6666
LÂN
N IJLÂ N
LÂN
RP AAD TE
EI
Wâlterswâld
85 85
NIJ
888
48 77 77
WE I
TIBSTER
W
W
A NE
G HAWEI
de kruising waar Weardwei overgaat in Kleasterwei. Het klooster is in 1596 door de Watergeuzen geplunderd en in brand gestoken.
EK
LO
M MIN
Dijkshorne
JAACHPA AD
K
TR
AI
CA
D
TSE
AAD
WÂLDDY
Driezumermar
Driesumervaart
TREKWEI
EI HAADW I HAADWE
HOEKSTERLOAN
KO
De Punt
NATIONAAL PARK LAUWERSMEER
SAA
CHP
Dokkumer Grutdjip
Dr iezumer Ryd
HAADWEI
DAMWÂLDSTERREEDSJE
N361
.
EI
Bochtjesplaat
5522 92 92
ÂLD
Marsleat
I
TERPWE
1133 74 74
REE
K DY
EI
RS
EI
YK
TREKW
TE
W
Aenjumerkolken NE
EI
JA A
4411
WEI
RW EI
De Tibben
SKIEPPEREE D
333 A AD
Z u i d e l i j k e B a l l a s t p l a a t
58 Ezumazijl
W
HP
P AAD
Start
37 37
70 70
L a u w e r s m e e r
ÚSTERWEI
EKSTER
WÂLD D
EI
DW
N I KH
EI
NIJ
499
JAAC
JAACH
ÂNSERWEI
ES
TIBSTE
NF IE ST
N361
SAATSENWEI
ER ON
EDE KOAIW
Steenvak
LAUWERSSEEW
N356
EI
11
DE RA S
LST
Moerssleat
M
BR
Ee Ie
966
HELWE I TIC
WÂLDDYK
SK
EI
Stiem
488
D
19 19
DOKKUMERLOANE
SLN
. OOFDW RWEG H DSTE
RIN P. P
RWOU ME MUR
23 63
KOAILOANE
W
SÂ
BEINTEMAWEI
N
M eersloot
WEI NE
N
EI NEW SÂ
Oostrum Eastrum
R IENEW EI
SY
K SDY
EW
DA
EI AW
LE
MAL HU
GR
M
MEU
G
Oude Terp
EI
IE
E MELL
CKS
155 Abbewier
54 54
AR
Iester Ryd
GrootMedhuizen
Klein Medhuizen
Ie
WÂLDDYK
T
BO
W
EN
MOER
EI AW
REE
122
WEI
d
ER
TE
49 49
AR
ALD
GS
EG
LAUWERSSEEWEI
ER W
rt
fea
Op
47 47
HO
M S NIA' WI
EI
SS
62 62
84 84
NDYK
DWEI WE AR
AW TR
-WES
I
ER- WEI
INS
R O N DWEG
78 78 BO
u
mer
MST
KOLK
1. Vanaf Esonstad langs de Nije Feart richting Ezumazijl. 2. Vóór Ezumazijl rechtsaf de Esumasyl in. Deze gaat na de brug over in de Sylsterwei. Linksaf de Monnikhústerwei in. 3. De Saatsenwei oversteken en de Monnikhusterwei vervolgen. 4. Linksaf de Brede Koaiwei in. 5. Linksaf de Kriensenwei op tot aan de Weardwei aan je rechterhand. Voordat je de Weardwei ingaat kun je eventueel even linksaf het betonpad op om een bezoekje te brengen aan de twee gemaaltjes daar. 6. De route vervolgen door de Weardwei in te rijden. 7. De Weardwei gaat bij de viersprong over in de Kleasterwei. EEWE
AST
D
rid M û ze Jouswierpolder
F
LWEI TIC HE
RO
Miedfeart
KLE
HU
Wetsens
IE
Teerd
Súd Ie
Jellegat
Sú
Zuider Ee
ST
LAUWERSS
W
ÂL
1
WEI DA AN
S
ST
G ERWE UM NT
G-N
NDWE
LANGE
W
N36
Tilburen
RO
ER
ST
4433
EED SR
D
UM
RD OO
144
art Wâldfe
63 63
N358 T H ASAR
Hardridersgracht
PARKLAAN
68 68
WEI
BA L
BR
T ERS
AALSUME RW.
HA
DOKKUM
EN
RT
I
WE
ER
RPST
TE
2266
BA
ST
31 31
Reidswal
IN ELL
SY
999
EG
Anjum Eanjum
WEI
RRE
422
EIN
MIE D W EI
I
E
KK
DO M OCKAM A WEI
Aalsum Ealsum
EI W M ER H A NTU
Oude Paesens
HEA
AWEI SM RG
WEI
FISKWIVEPAAD
Tiltsjebuorren
EI EW
SSE ER UW
E
EAD AM
Oostmahorn SERWEI
SKÂN
9 98 444
N DE SI
4 46
LA
H
SKÂNSERWEI
EI
BE
DROP PING
90 90
EI
TS AR IPFE
ROPTAW EI
4411
RID W
15 15
WEARD
4 40 7755
ESWEI
ASJ ST ONS W
Metslawier Mitselwier
R EE KOUW E
I WE
EI
MIEDW
WEI
EI
51 51
EI SW
AN
AR
I A. M
NN
HEAR R
DW
PYPSTERWEI
Ropta
EI
W
WES
I
EI M
EWEI
RE
UORR MÛ NEB
RWE TE PS
.
MEAR SW EI
399
FENNE W
FENN
Morra Moarre
45 4488
RIDWEI GA
N361
MÛNE W E I
I
RO
EWEI RN HO
FE N
GL
E SN
Ald
53 53
GR
E WEI
52 52
ITTE
EI
STRJ
67 67
TE
JIT TR AS NI SI
DOARPS
Oosternijkerk 37 Easternijtsjerk 37
EI
62 62
WIE
G
DE L YTS EIN
Niawier Nijewier
DWEI LA N
Lioessens Ljussens
JEW E
EI
IEL DO BB EW
N
TS
TÚ
LD WIER
ING LL
RUMERW EI
BO
EW
BA
04 422
EI HEALB E AMSW
DY
G
A
RIEN
TS
N
EI
RW
STE
HJEL
RO G
W
Ne
ER W
N358
H
YK
RW
TE
US
NG
LA
MOARS T E RWE
BALSTIENWEI
ALD EAC
I
AL
EI
DA
I
ERAWE
EI
DD
S
RY
DONG
De Paezens
AR N
DE RUG
82 82
DY KS TE RW EI
REN
Wierum er
366 9922
I
RREN
EI AT EW
N
BO
80 80
8811
ED
EI AW LT BO
WE
Bollingawier
71 71
OR
W
1 14 93 93
Pa
IE
W
ER
Hantumeruitburen Hantummerútbuorren
KOAR
EI
E RE RIEN
NE AW EI
R
De
ST
MAWE I PORT EI
NEW
W
EG
A
EIN
LY
A JO
WI ES
rt
aa
pv
rO
sse
EI
UD KO
I
GAWE
ER
RW
N
M
WEI TER
LOUBUO
322
ERD
W
TE
ORN EA
EI
EN HUZ
Hantumhuizen Hantumhuzen
322
KS
EG LD
EI
ER DE FI V
De Hulp
I EWE
LANG
TS
INS MAW
TERW EI SJERKS NIJT
NE SS
DONGERAWEI
35
R
ns eze
R WEI
EN
EB ÛN
DERWEI
NESSE
83 83
LOR
UO
SW
TERNAAR
SSERWEI NE
HOL W
DY
EI
W
E
ST
N361
JISTERWEI
75 75
Paesens Peazens
EI
KU
ME
C HT
7799
FEN
I
M
344
VER
TE JIT
I
STR AR
TERWE
ST
HO
E RHÚS
FO
ARDERWEI RNA TE
KOAT
BAN
95 95
LLINGSWE
EW
Nes
SM AW EI
EI
E
RU ME RW
ZIJW .
WIE
MO KS EL
DY KS TE RW
EI
RWEI NESSE
577
K
Nieuwe Robbengat
Een gevarieerde rondrit van ± 30 km langs dorpjes en cultuurhistorisch interessante plekken in het landschap en dwars door weidevogelgebied. Dus vergeet je verrekijker niet!
9911
R OA
'T SK
TE
Wierum
eart
MÛ N
O AR
Dy ksf
44
EI
DY KSTRJIT
74 3333
'T SK
ZEE
Moddergat
IJK
SEED
DIJ
644
DE OE RE
SE EW EI
WEI
TS
BAN
W a d d e n z e e
SEEDIJK
Reidswal, maar je kunt eventueel een klein uitstapje maken naar Jouswier en terug via de linker Reidswal. De route vervolgt de rechter Reidswal richting Metslawier. 10. Bij de volgende splitsing rechts aanhouden en ook bij de splitsing daarna rechtsaf de Humaldawei op. De rotonde recht over steken en het fietspad blijven volgen. Je komt dan in de Balthasar Bekkerstrjitte. Deze uitrijden tot café Veldzicht. Hier linksaf de Roptawei in. Deze weg volgen. Vlak voor Wetsens gaat de Roptawei over in de Dokkumerwei en kruist de weg het Jellegat. 11. Na Sibrandhuis rechtsaf de Mockamawei in. Deze weg voert je door het dorpje Aalsum. De Mockamawei gaat over in de de Aalsumerwei. Via de fietstunnel onder de Rondweg door en dan linksaf de Stationweg in en gelijk rechtsaf de Eelaan in.
Klooster De Weerd
Oude Steenfabriek Oostrum
© Falkplan BV
Foto: Marit Anker
8. Op de T-splitsing links de Keechsdyk in. 9. De Keechsdyk kruist met een brug de Moarster Feart. Na de brug komt er een splitsing. Zowel rechts als links heet het hier Reidswal. De route volgt de rechter
VLASROUTE FOLLOW THE BLUE LINE BLIJE/TERNAARD/METSLAWIER/EE/ENGWIERUM
12. Vanaf de Eelaan linksaf het Schapedijkje op, daarna direct rechts de Stasjonswei in. Aan het eind de weg Dongeradyk oversteken en rechtdoor de Schans in en rechtsaf het betonnen fietspad ingaan. Het fietspad maakt een bocht naar links. Dit volgen. 13. Het betonnen fietspad blijven volgen
Deze route is ook online beschikbaar. Ga naar bit.ly/fietstochtsudie
NIEUW FIETSPAD LANGS SÚD IE
Medio 2023 wordt er gestart met de aanleg van een nieuw fietspad tussen Dokkum en Oostmahorn. De nieuwe route heeft een lengte van twaalf kilometer, waarvan acht kilometer nieuw fietspad. Het nieuwe fietspad sluit aan op de bestaande paden en knooppunten en zorgt voor een belangrijke opwaardering van het routenetwerk. Bewoners en bezoekers kunnen zo niet alleen meer rondjes fietsen, ook wandelaars krijgen nieuwe routemogelijkheden. Programmabureau Súd Ie hoopt dat het nieuwe fietspad medio 2024 gereed is.
In de maanden juni, juli en augustus kunnen mensen op ontdekkingstocht (swalkje in het Frysk) in Noordoost-Friesland langs leuke bezienswaardigheden die met vlas te maken hebben.
Deze vlasroute van ongeveer dertig kilometer vertelt het verhaal van de teelt van vlas tot en met het eindproduct van handbedrukt linnen. De tocht begint bij ambachtelijke textieldrukkerij Kleine-Lijn te
Blije. Hier ontvangen bezoekers de gratis routekaart met tips en informatie. Nynke Runia geeft in haar ambachtelijke textieldrukkerij o.a. demonstraties van het bedrukken van linnen. Je kunt hier ook lekker sneupen
in de winkel en gezellig een kopje thee of koffie drinken in de bijbehorende theetuin.
verschillende disciplines tonen hier hun werk.
Ook in Blije is er een vlasveld en een proefveld van oude Friese vlasrassen nabij de locatie van Douwe van de Weij. Douwe gaat aan de slag met het vlechten van o.a. eendenkorven, gemaakt van vlas.
In het vlasmuseum in Ee zitten de vrijwilligers klaar om aan de liefhebbers te demonstreren hoe je vlas bewerkt tot linnen. En bij locatie Timpelsteed van de familie Sipma zijn twee grote vlasvelden te bezoeken. Vergeet niet een bezoek te brengen aan de boerderijwinkel, gevuld met biologisch lokaal geteelde groenten.
In Ternaard is er ‘Trek je vakje Handwerk’ uit de aardappelautomaat van familie de Jong. In cafe Veldzicht te Metslawier kun je heerlijk genieten van ovenverse vlaskoeken bij de koffie of genieten van een heerlijke lunch. In de Doarpstsjerke in Metslawier is er een verrassende groepstentoonstelling over vlas te zien. Diverse kunstenaars van
Vergeet dus niet om in Blije of in Engwierum de vlasvelden te bekijken. Meer informatie:
WWW.VLASROUTE.NL
11
HOP ON, HOP OFF VERKEN HET GEBIED IN JE EIGEN TEMPO De regio rondom Súd Ie is een ontdekkingstocht waard! De beschermde dorpsgezichten, het prachtige open landschap en de bijzondere natuur verdienen het om ontdekt te worden! In jouw eigen tempo bepaal je hoe je door de regio wilt swalkje. Op diverse plaatsen (op de kaart aangeduid met H ) staan sloepen met schippers en fietsen voor jou klaar. Elke twintig tot dertig minuten kun je op of van een boot stappen om je weg met de benenwagen of de fiets te vervolgen. Op de volgende locatie lever je de fiets weer in en ga je
verder per boot of benenwagen. Echt hop on, hop off dus! Op deze locaties staan ook gastheren en -dames voor jou klaar met een gratis inspiratiekaart, inclusief fiets- en wandelknooppunten. Ook delen zij graag de allermooiste plekjes van de regio, zogenaamde hidden gems, met jou! De fietsen en schippers met sloepen zijn beschikbaar op zaterdag en zondag, 11 en 12 juni, van 11.00 uur tot 15.00 uur. Let er dus op dat je tijdig terugkeert naar het startpunt. Op alle locaties, behalve Reidswâl, zijn een (beperkt) aantal Foto: Schreiershoek Recreatie
ER ZIJN ACHT LOCATIES WAAR SCHIPPERS MET SLOEPEN EN FIETSEN VOOR U KLAAR STAAN: • Schreiershoek in Dokkum • Sluis Oosterverlaat in Dokkum • Aan de N361 ter hoogte van Wetsens (alleen boten) • Reidswâl
• • • •
De Anjumer Kolken Ezumazijl Esonstad Dokkumer Nieuwe Zijlen (alleen fietsen)
parkeerplaatsen beschikbaar. Het kan zijn dat de wachttijd voor een vaartocht oploopt of dat de fietsen voor een korte periode bezet zijn, geniet dan van de prachtige vergezichten of ga naar de dichtstbijzijnde horeca voor een versnapering. Zowel aan de vaartochtjes als het gebruik van de fietsen zijn geen kosten verbonden!
Wil je echt de tijd nemen om dit unieke gebied te verkennen? Blijf dan een nachtje slapen! Kijk op eropuitinfriesland.nl voor de mooiste campings, B&B’s, hotels en andere unieke accommodaties die de regio rijk is!
NATIONAAL PARK LAUWERSMEER In vroegere tijden stroomden zoet en zout water in elkaar over in de Lauwerszee. Angst voor overstromingen leidde in 1969 tot de bouw van een dam. Op de vroegere zeebodem ontstond een prachtig nieuw landschap, een echt vogelparadijs.
WADDENGASTRONOMIE EN SÚD IE De Súd Ie is een oude zeeslenk tussen Dokkum en het Wad, naast de Ald Peasens en de vaarweg Dokkumer Grootdiep. Streekproducten hier worden gerekend tot voedsel verbonden met zeeklei en klimaat van het Wad. Het Waddenfondsproject ‘Waddengastronomie versterkt werelderfgoed-beleving’ ontwikkelt tot 2026 zogenaamde foodroutes in elke noordelijke regio: van Den Helder tot Delfzijl. De fiets- en wandelroutes zijn een recreatieve wegwijzer naar duurzaam streekvoedsel én naar cultuurhistorische plekken die karakteristieken van het wadden-landschap illustreren. Zoals de zeekering- en sluisfunctie van Dokkumer Nieuwe Zijlen; een innovatief waterstaatkundig monument, een 18e eeuwse voorloper van de Afsluitdijk. Bezoekwaardige voedsellocaties rondom de Súd Ie zijn biologische boerderijwinkel Timpelsteed en biologische fruitteelt Lauwershof in
PARTNERS:
De natuur in het Lauwersmeer is zo bijzonder dat het gebied is aangewezen als Nationaal Park. Met name Bochtjesplaat nabij Ezumazijl is een bezoek waard. Daarnaast is het park ook ’s nachts fantastisch om te bezoeken. Er is
weinig lichtvervuiling en daarom kreeg het in 2016 de internationale prestige titel: Dark Sky Park. Wil je dit natuurgebied verkennen? Start dan bij Activiteitencentrum Lauwersnest of breng een bezoek aan np-lauwermeer.nl.
Engwierum, het Marlanner Kaashuis in Jouswier, rundveehouderij Frisian Angus in Anjum, Streekwinkel It Âlde Molkfabyk in Ee en schapenkaasproducent Maatschap Rispens in Morra. De locaties vind je op de kaart. Inspiratiekaarten van foodroutes worden t.z.t. uitgegeven door ondernemers, Stichting RMT/regiomarketing en de campagne Visit Wadden. Nieuwe receptuur voor waddenvoedsel wordt met de zogenaamde Waddenbox aan de man gebracht. Meer weten over dit project ‘Waddengastronomie’? Neem contact op met Lammert de Hoop en Henk Pilat via lammert.de.hoop@ waddenvoedsel.nl / 06 – 109 14 645.
COLOFON
Redactie Elizabeth Pilat, Atsje Lettinga Eindredactie Johanna Kommerie Fotografie Marcel van Kammen, Marcel Renou, Visit Wadden Vormgeving en opmaak Joke Krist Druk MediaHuis Noord Oplage 45.000 ex. Druk- en zetfouten voorbehouden. Aan deze krant kunnen geen rechten worden ontleend. Deelname aan de activiteiten beschreven in deze krant geschiedt op eigen risico.