Verkiezingskoorts in Duitsland stijgt naar een kookpunt: 'Het is een nek-aan-nekrace'

De verkiezingskoorts loopt stevig op bij onze oosterburen. Volgende week zondag is de grote dag en de overgebleven topkandidaten trekken in aanloop daar naartoe alles uit de kast om de overwinning over de streep te trekken.

Opvallende opmars

Daarbij kan het verkeren: SPD-lijsttrekker Scholz leek twee maanden geleden nog zo goed als kansloos, maar de ervaren sociaaldemocraat en huidig minister van Financiën is sindsdien bezig aan een opvallende opmars. Daarmee verdampte de voorsprong van zijn grote concurrent Laschet, die tot voor kort nog voorbestemd leek om CDU-partijgenoot Angela Merkel na zestien jaar op te volgen.

"Het gaat spannend worden tot de laatste meter", zegt correspondent Jeroen Akkermans vanuit Berlijn. "Zo'n 40 procent van de Duitsers weet nog niet wat hij of zij gaat stemmen. Er is dus voor alle kandidaten nog heel wat te halen."

Comeback-kid Laschet

Om die vele zwevende kiezers te verleiden, is Laschet niet van de buis te slaan. Akkermans: "Hij is elke dag overal te zien op televisie, radio, internet en in de kranten. Laschet weet dat hij moet knallen nu hij achterligt in de peilingen. Maar de peilingen schommelen flink, dus die achterstand is nog overbrugbaar."

Wat tot de verbeelding spreekt is dat Laschet ervaringsdeskundige is wat betreft inhaalraces. Hij flikte het in 2017 in 'zijn' deelstaat Noordrijn-Westfalen, waar hij mijlenver achterlag maar toch minister-president werd. Ook werd Laschet in januari na meerdere rondes verkozen als nieuwe CDU-voorzitter en won hij vervolgens ook in extremis de spannende machtsstrijd binnen het het CDU/CSU door het verslaan van Markus Söder, die al rekende op een zege.

'Rode gevaar'

Maar om ook Scholz nog te verslaan, moet Laschet stevig aan de bak. Zijn tactiek daarbij is Duitsland waarschuwen voor het 'rode gevaar', oftewel een links kabinet van SPD, de Groenen en de kleine socialistische partij Die Linke. Een beproefde methode waarbij de christendemocraten de kiezer een rampzalige toekomst voorschotelen vol hoge belastingen, bureaucratie en economische krimp.

Ook wordt Scholz persoonlijk aangevallen. Zijn concurrenten zeggen dat hij als eindverantwoordelijk minister veel te weinig heeft gedaan bij het grootste fraudeschandaal ooit in Duitsland bij betalingsbedrijf Wirecard, en dat hem ook iets valt te verwijten bij een lopend witwasonderzoek rond de nalatige opsporingsdienst FIU.

De doorgewinterde Duitslanddeskundige en historicus Willem Melching durft deze verkiezingen niet te voorspellen wie er wint op 26 september. "Veel Duitsers hebben al gestemd per post, mogelijk vanwege corona, en een heel groot deel weet het nog niet. Er is dus nog niets zinnigs over te zeggen, behalve dat het een nek-aan-nekrace is waarbij slechts een paar kiesdistricten en restzetels beslissend kunnen worden. Ik durf hier geen flesje Duits bier om te verwedden."

Geen charisma

Volgen Melching zijn Laschet en Scholz allebei weliswaar ervaren politici, maar kampen zij óók met hetzelfde probleem. "Het zijn beiden wel degelijke types met relatief veel politieke ervaring. Maar ze waren binnen hun partij een beetje tweede keus. Dat zie je ook tijdens de verkiezingsdebatten: het charisma ontbreekt."

Dat geldt volgens hem overigens ook voor de derde en enige vrouwelijke kanselierskandidaat, Annalena Baerbock van De Groenen. Met nog tien dagen tot de verkiezingsdag lijken haar kansen wel verkeken, zegt correspondent Akkermans: "Een achterstand van 10 procentpunt in de peilingen zie ik haar niet meer goedmaken. Wat haar opbreekt is een gebrek aan politieke ervaring. Alsnog winst voor Baerbock zou een daverende verrassing zijn."

Voor de kerst

Ondanks de spannende eindstrijd hoeven we trouwens niet te vrezen voor een hemeltergend trage formatie zoals in Nederland, zegt Melching. "Het formeren gaat een stuk vlotter bij de Duitsers. Mits we een hele ingewikkelde uitslag krijgen, verwacht ik dat er voor de kerst een nieuwe Duitse regering is.'